مشهدی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن جعفر مشهدی (
۵۱۰ ـ
۵۹۴ هـ.ق) از محدثان برجسته و مورد اعتماد
شیعه بود.
او نزد استادان بسیاری دانش آموخت که از مهمترین آنان شاذان بن جبرییل قمی، حمزه بن زهره حسینی حلبی، عمادالدین طبری، ابن شهرآشوب مازندرانی و ابن الحمد نحوی بودند.
همچنین نزد محمد بن حسن بن منصور نقاش پیش از بیست سالگی
المقنعه شیخ مفید را خواند.
وی شمار زیادی شاگرد پرورش داد که از جمله آنان فرزندش جعفر و نجیبالدین محمد بن نما هستند.
اثر مهم ایشان کتاب
المزار (
المزار الکبیر) است که اعتبار آن بهقدری بوده که ابن طاووسها در آثار خود اخبار و زیارات بسیاری را از آن نقل کردهاند.
علامه مجلسی نیز در
بحارالانوار بر آن اعتماد کرده است.
افزون بر این، آثار دیگری چون
المصباح،
بغیة الطالب و
ایضاح المناسک را به او نسبت دادهاند.
بر پایه گزارش
عمررضا کحاله، ایشان در سال ۵۹۴ (هجری قمری) درگذشت.
ابوعبداللّه محمد بن جعفر بن علی بن جعفر مشهدی حائری معروف به
محمد بن مشهدی و
ابن مشهدی در حدود سال ۵۱۰ (هجری قمری) متولد شد.
وی در ابتدای کتاب
مزار خود از اساتیدش نام برده است.
همچنین
آقابزرگ به نقل از
صاحب معالم در
الاجازة الکبیره شماری دیگر از استادان او را نام برده است.
ایشان شاگردانی نیز تربیت نمود.
ابوعبداللّه از بزرگانی مانند
شاذان بن جبرییل قمی، ابوعبداللّه حسین بن هبهاللّه بن رطبه،
ابومحمد عبداللّه بن جعفر دوریستی، ابوالفتح قیم جامع کوفه، مسلم بن نجم معروف به ابن اخت بزاز،
ابوالمکارم حمزة بن زهرة حسینی حلبی (م
۵۷۴ هـ.ق)،
عبدالحمید بن عبداللّه بن اسامه علوی حسینی (م
۵۸۰ هـ.ق)، ابوالبقاء هبهاللّه بن هبه،
ابوالحسین سعد بن ابیالحسن فراء، ابوجعفر محمد معروف به ابن الحمد نحوی (م
۵۷۱ هـ.ق)،
عمادالدین محمد بن ابیالقاسم طبری (م
۵۵۳ هـ.ق)،
ابوالفتح محمد بن محمد جعفریه، ابومحمد عربی بن مسافر، هبهاللّه بن نما بن علی بن حمدون و
ابوعبداللّه محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی بهره برده است.
ایشان اساتید دیگری نیز داشته که عبارتاند از: ورام بنابی فراس، یحیی بن حسن بن بطریق، محمد بن هارون، جعفر بن فضل بن شعره، حسین بن احمد بن رده، شرفشاه محمد بن زیاده، ابوالقاسم بن زکی، صالح بن قبادویه و پدرش جعفر بن علی.
او کتاب
المقنعه شیخ مفید را قبل از بیست سالگی نزد
محمد بن حسن بن منصور نقاش خواند.
محمد بن جعفر شاگردانی نیز تربیت نمود که از جمله میتوان به فرزندش جعفر
و نجیبالدین محمد بن جعفر بن نما اشاره نمود.
حائری فردی فاضل و از محدثان مورد اعتماد شیعه بود.
افندی مینویسد: «شاید او همان محمد بن مشهدی باشد که مجلسی در کتاب
بحار الأنوار از او نام برده و کتاب
المزار الکبیر را به او نسبت داده است و احتمال مغایرت نیز وجود دارد.»
ابن مشهدی تألیفاتی دارد که ازجمله عبارتاند از:
• المزار؛ که مشهور به
مزار محمد بن مشهدی و
المزار الکبیر است.
علامه مجلسی درباره این کتاب مینویسد: «از کیفیت استناد او در این کتاب اعتبار آن دانسته میشود.»
افزون بر اینکه دو ابن طاووس یعنی سیدرضیالدین علی در کتاب
مزار خود و سیدعبدالکریم در کتاب
فرحة الغری بسیاری از اخبار و زیارات را از این کتاب اخذ کردهاند.
• المصباح؛
• بغیة الطالب؛
• ایضاح المناسک؛ لمن هو راغب فی الحج.
(برخی دو عنوان اخیر را یک کتاب دانستهاند.)
مشهدی وفاتش را عمررضا کحاله در سال ۵۹۴ (هجری قمری) آورده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمد بن جعفر مشهدی»، ج۴، ص۳۸۸-۳۸۹.
[[رده:محدثان قرن ۶ (قمری)]