مقالتان فی الحواس و مسائل طبیعیّة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«مقالتان فی الحواس و مسائل طبیعیه» تالیف
عبداللطیف بغدادی از بزرگترین اطبای
قرن ششم و هفتم هجری است که آثار زیادی در قالب کتاب و مقاله از خود به جای گذاشته است که مجموعه آثار او را از کوچک و بزرگ بالغ بر ۱۷۰ اثر شمرده‌اند.
از آنجا که عبد اللطیف بغدادی در بسیاری ازعلوم به تحقیق پرداخته و سعی او بر این بوده است که آنچه می‌نگارد تحقیقات شخصی و سودمند باشد نه وانویسی آنچه دیگران تحریر نموده‌اند، نگاشته‌های او سرشار از نکات تحقیقی و قابل استفاده است.
در این اثر در ضمن یک مقدمه و شش باب، زندگی تفصیلی عبداللطیف بغدادی، آثار و تالیفات و برخی از رسائل و مقالات او مورد بررسی قرار گرفته است. در کنار نقل آثار بررسی و تحلیل آثار وی نیز به قلم دکتر پول غلیونجی و دکتر سعید عبده به
چشم می‌خورد.
خلاصه مطالب ابواب کتاب به ترتیب زیر است:
۱. در باب اول کتاب زندگی و احوالات عبداللطیف بغدادی بررسی شده است.
۲. در این باب آثار بر جای مانده از او به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر آن متن رساله اسکندر پیرامون یکی از موضوعات منطقی- یعنی مبحث فصل- ذکر شده است.
۳. باب سوم در برگیرنده معرفی تفصیلی یکی از دیگر از آثار بغدادی به عنوان «
الافادة و الاعتبار» است. در مورد این اثر باید بگوییم یکی از آثار بغدادی کتابی به نام اخبار
مصر است که در سیزده فصل به رشته تحریر در آمده است. سپس وی این کتاب را تلخیص نمود و نام آن را «الافادة و الاعتبار فی الامور المشاهدة و الحوادث المعاینة بارض مصر» نهاد. این کتاب در دو مقاله تدوین شده است که مقاله اول دارای شش فصل و مقاله دوم دارای سه فصل است.
۴. باب چهارم در معرفی تحلیلی و تفصیلی و گزارش یکی دیگر از آثار بغدادی به عنوان «
رسالة فی الحواس» است. پس از بررسی و گزارش تحلیلی این رساله، تمامی این رساله براساس چند نسخه خطی تحقیق و در آخر باب چهارم آورده شده است.
۵. باب پنجم پیرامون یکی دیگر از آثار بغدادی با عنوان «
رسالة فی المرض المسمی دیابیطس» است. در این بخش ابتدا رساله معرفی و سپس کل رساله ی تحقیق شده ارائه شده است. در پایان این باب نیز رساله مذکور نقد و تحلیل شده است. ۶. باب ششم نیز گزارش و مقاله‌ای مفصل پیرامون شخصیت عبداللطیف بغدادی به عنوان یک شخصیت شگفتی آفرین و تاثیرگذار در روزگار خودش است. این اثر از دو لحاظ قابل توجه است: اول آن که این کتاب در برگیرنده چند اثر از آثار عبداللطیف بغدادی به همراه معرفی و تحلیل این آثار است. دیگر آن که زندگی نامه تفصیلی و بررسی شخصیت عبداللطیف بغدادی و جمع آوری نکات کوچک و بزرگ از منابع متعدد، علاوه بر آن که خود دربرگیرنده اطلاعات ارزشمندی پیرامون زندگی عبداللطیف بغدادی است، نمونه و الگویی است برای آنان که قصد نگارش زندگی نامه شخصیت‌های تاریخی را دارند.
این اثر به کوشش و اهتمام محققین کتاب در سال ۱۳۹۲ ق (۱۹۷۲ م) منتشر شده است. در پاورقی‌های کتاب، اختلاف نسخ و گاه مطالبی افزون بر متن و مرتبط با آن ذکر شده است. فهرست مطالب در انتهای اثر آمده است.
فهرست اعلام و اماکن و مصطلحات، الفاظ اجنبی و فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
