منتخب کتاب جامع المفردات غافقی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«منتخب کتاب جامع مفردات غافقی» تلخیص و گزینش کتاب
جامع المفردات، به قلم
ابوالفرج گریگوریوس مفریان معروف به
ابن عبدی است.
کتاب جامع المفردات غافقی از مهم‌ترین نگاشته‌های اطبای اسلامی در زمینه شناخت مفردات دارویی است. کتاب جامع المفردات یکی از مهم‌ترین آثار در زمینه مفردات در طب سنتی است.
ابن ابی اصیبعه این اثر را بی نظیر دانسته است.
نظر
صفدی نیز چیزی شبیه به گفته ابن ابی اصیبعه است.
این اثر همانند بسیاری دیگر از آثار که پیرامون مفردات دارویی نگاشته شده به ترتیب حروف الفبا تدوین و تالیف شده است. وی در ابتدا عنوان هر مفرد و نام‌های گوناگون آن را متذکر می‌شود. سپس خصوصیت‌های ظاهری مفرد را توصیف و در پایان به خواص دارویی آن می‌پردازد.
از آنجا که این اثر منتخبی از منابع گوناگون شناسایی مفردات است مؤلف عبارت‌های کتاب را مستند به منبعی می‌نماید تا هم
امانت را رعایت کرده باشد و هم پژوهشگر بتواند مطالب این کتاب را با منابع دیگر مقایسه نماید.
این کتاب شرحی عربی بر کتاب
حشائیش دیسیقوریدوس است که البته وی تنها به گفته‌های دیسیقوریدوس اکتفاء نکرده است بلکه بسیاری از مفرداتی را که در
طب هندی و ایرانی مورد استفاده بوده و در کتاب دیسیقوریدوس وجود نداشته به آن اضافه نموده است.
اهمیت این اثر به چند جهت است:
اول: مؤلف خود گیاه شناسی بزرگ بوده است، بنابراین تجربیات او به عنوان یک داروشناس، ارزشمند و قابل توجه است.
دوم: این اثر منتخبی از آثار متعددی است که قبل از مؤلف به تحریر درآمده است و چه بسا بعضی از آنها اکنون به دست ما نرسیده است. بنابراین گزارش مؤلف در این باره ممتاز است.
سوم: قبل از غافقی، مفرداتی که در کتب طبی معرفی می‌شوند به پانصد گونه نمی‌رسد در حالی که وقتی به کار غافقی نگاه می‌کنیم با اضافات بسیاری از جانب او مواجه می‌شویم.
این اثر را دانشکده پزشکی دانشگاه
مصر منتشر نموده است. افست این کتاب را مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی،
طب اسلامی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی
ایران با مقدمه‌ای کوتاه به قلم آقای دکتر
محمدمهدی اصفهانی در سال ۱۳۸۶ منتشر کرده است.
کتاب به اهتمام دکتر ماکس مایرهوف و دکتر جورجی صبحی بر اساس دو نسخه خطی تصحیح و تحقیق شده است. محققین در ابتدا مقدمه‌ای کوتاه پیرامون شیوه تصحیح این اثر نگاشته‌اند. همچنین افزون بر تصحیح متن عربی، این اثر را به انگلیسی نیز ترجمه نموده‌اند.
پاورقی کتاب به اختلاف نسخ اختصاص دارد.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
