منح (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَنْح (به فتح میم و سکون نون) از
واژگان نهج البلاغه به معنای عطا كردن است.
امام علی (علیه‌السّلام) از این واژه درباره
دنیا، توسل به
خدا و درباره
عمرو بن عاص كه با ديدن آن حضرت در ميدان عورت خود را آشكار كرد، استفاده کرده است. مواردى از این کلمه بار در
نهج البلاغه آمده است.
مَنْح (مثل عقل) به معنای عطا كردن است. «مَنْح الشى‌ءَ: اعطاهُ ايَّاهُ»
امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
«مَنَحَهُ قَلْباً حَافِظاً » «به او قلب نگهدارنده عطا فرمود.»
(شرح‌های خطبه:
)
و درباره دنيا فرموده:
«وَ لَمْ يَلْقَ منْ سَرَّائِهَا بَطْناً إِلاَّ مَنَحَتْهُ مِنْ ضَرَّائِهَا ظَهْراً» يعنى: «كسى در شادى دنيا به اقبالى نرسيده مگر آن كه از ضررش به او پشت كردنى عطا كرده است.»
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت درباره توسل به خدا فرموده:
«وَ أَحَصَى إِحْسَانَهُ إِلَيْكُمْ، فَاسْتَفْتِحُوهُ... وَ اسْتَمْنِحُوهُ» يعنى: «عطاى او را بطلبيد.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره عمرو بن عاص كه با ديدن آن حضرت در ميدان عورت خود را آشكار كرد فرمود:
«فَإِذَا كَانَ ذلِكَ كَانَ أَكْبَرُ مَكيدَتِهِ أَنْ يَمْنَحَ الْقَوْمَ سُبَّتَهُ» «چون در جنگ شمشيرها به كار افتادند بزرگترين حيله‌اش آن است كه مقعدش را در اختيار حريف بگذارد، يعنى عورتش را آشكار كند.»
(شرح‌های خطبه:
)
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «منح»، ج۲، ص۹۹۴.
