• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

منح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: عطاء (مفردات‌قرآن).

مَنْح (به فتح میم و سکون نون) از واژگان نهج البلاغه به معنای عطا كردن است. امام علی (علیه‌السّلام) از این واژه درباره دنیا، توسل به خدا و درباره عمرو بن عاص كه با ديدن آن حضرت در ميدان عورت خود را آشكار كرد، استفاده کرده است. مواردى از این کلمه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



مَنْح (مثل عقل) به معنای عطا كردن است. «مَنْح الشى‌ءَ: اعطاهُ‌ ايَّاهُ‌»


امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «مَنَحَهُ قَلْباً حَافِظاً » «به او قلب نگهدارنده عطا فرمود.» (شرح‌های خطبه: )
و درباره دنيا فرموده: «وَ لَمْ يَلْقَ منْ سَرَّائِهَا بَطْناً إِلاَّ مَنَحَتْهُ مِنْ ضَرَّائِهَا ظَهْراً» يعنى: «كسى در شادى دنيا به اقبالى نرسيده مگر آن كه از ضررش به او پشت كردنى عطا كرده است.» (شرح‌های خطبه: )
حضرت درباره توسل به خدا فرموده: «وَ أَحَصَى إِحْسَانَهُ إِلَيْكُمْ، فَاسْتَفْتِحُوهُ... وَ اسْتَمْنِحُوهُ» يعنى: «عطاى او را بطلبيد.»
(شرح‌های خطبه: )
درباره عمرو بن عاص كه با ديدن آن حضرت در ميدان عورت خود را آشكار كرد فرمود: «فَإِذَا كَانَ ذلِكَ كَانَ أَكْبَرُ مَكيدَتِهِ أَنْ يَمْنَحَ الْقَوْمَ سُبَّتَهُ» «چون در جنگ شمشيرها به كار افتادند بزرگترين حيله‌اش آن است كه مقعدش را در اختيار حريف بگذارد، يعنى عورتش را آشكار كند.» (شرح‌های خطبه:)


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۹۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۴۱۵.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۲۷۰.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۸، خطبه ۸۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۴۱، خطبه ۸۱.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۲، خطبه ۸۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷، خطبه ۸۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۵۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۵۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۴۲۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۱.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۶۹.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۵۳، خطبه ۱۱۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۲۱۶، خطبه ۱۰۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۴، خطبه ۱۱۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۳، خطبه ۱۱۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۵۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۲۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۸.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۲۶.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۸۸، خطبه ۱۹۵.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۹۳، خطبه ۱۹۰.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۹، خطبه ۱۹۵.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۱، خطبه ۱۹۵.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۳.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۶.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۶۳۱.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۱۸۵.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۷۲.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۶۵، خطبه ۸۳.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۴۵، خطبه ۸۲.    
۳۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۵، خطبه ۸۴.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۱، خطبه ۸۴.    
۳۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۷۱.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۷۴.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۴۶۸.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۷۹.    
۳۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۸۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «منح»، ج۲، ص۹۹۴.    






جعبه ابزار