مهن (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَهْن (به فتح میم و سکون هاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای حقارت است.
مهین یکی از مشتقات مهن است که بمعنای حقیر و ضعیف است. پنج مورد از این واژه در
نهج البلاغه آمده است.
مهن به معنای حقارت و کمی است.
از این ماده یک واژه دیگر هم استفاده می‌شود و آن واژه‌ای «مهين» است. این کلمه رو بمعنای حقیر و ضعیف معنى كرده‌اند.
۵ مورد از این لفظ در «نهج البلاغه» آمده است.
حضرت علی (علیه‌السّلام) فرموده: «
«منهم من لا يمنعه الفساد فى الارض الّا مهانة نفسه و كلالة حدّه و نضيض وفره...»»
عدّه‌اى اگر دست به فساد نمى‌زنند به خاطر اين است كه: روحشان ناتوان و شمشيرشان كُند، و امكانات مالى در اختيار آنها نيست.
(شرح های خطبه:
)
حضرت علی (علیه‌السّلام) فرموده: «
«جانبوا الكذب فانّه مجانب الايمان، الصادق على شرف منجاة و كرامة و الكاذب على شفا مهواة و مهانة»»
از دروغ بركنار باشيد كه از ايمان فاصله دارد، راستگو در مسير نجات و بزرگوارى است، امّا دروغگو بر لب پرتگاه هلاكت و پستى قرار گرفته است.
(شرح های خطبه:
)
حضرت علی (علیه‌السّلام) همچنین فرموده: «
«یَرْجِعُ أَصْحَابُ الْمِهَنِ إِلَی مِهْنَتِهِمْ فَیَنْتَفِعُ النَّاسُ بِهِمْ کَرُجُوعِ الْبَنَّاءِ إِلَی بِنَائِهِ وَ النَّسَّاجِ إِلَی مَنْسَجِهِ»»
پيشه‌وران و اهل كسب به كارهاى خود باز مى‌گردند و مردم از تلاش آنها سود مى‌برند، بنّا به كار خود مى‌پردازد، بافنده مشغول بافندگى.
(شرح های حکمت:
)
چنانكه واژه «مهين» در نامه ۳۱ و خطبه ۱۰۹ آمده است.
در نامه ۳۱
حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:
«وَرُبَّ يَسِير أَنْمَى مِنْ كَثِير! لاَ خَيْرَ فِي مُعِين مَهِين»و در خطبه ۱۰۹ همچنین فرموده:
«وَ لَمْ یُخْلَقُوا مِنْ مَاءٍ مَهِینٍ»
پنج مورد از واژه مهن در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مهن»، ج۱، ص۹۹۷.
