میرزااحمد کفایی خراسانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کفایی خراسانی،حاج میرزا احمد
از علمای مجاهد ایران در قرن چهاردهم هجری. وی فرزند آخوند خراسانی، مرجع تقلید شیعه و صاحب کتاب معروف کفایه الاصول بود و از همین رو، فرزندش احمد. به کفایی معروف شد. او در ۱۳۰۰ ق در نجف اشرف به دنیا آمد، مکاسب را نزد آیت الله سیدابوالحسن اصفهانی، و رسائل و کفایه را نزد میرزا محمد آقازاده خراسانی، برادر خود فراگرفت و از ۱۳۱۹ ق در مجلس درس پدر خود حاضر شد و به مرحله اجتهاد رسید.
در ۱۳۲۹ ق که علمای شیعة عراق قصد داشتند به عنوان اعتراض به تجاوزات قوای روس به شمال ایران و اشغال بخش هایی از آن به ایران آمده و آنان را از خاک ایران برانند، میرزا احمد این اقدام را به صلاح نمی دید، و آن را سبب تشدید اقدامات کینه توزانة روس ها می دانست. همچنین وی در حیات پدرش به ایران آمد و هنگام درگذشت پدر در ۱۳۲۹ ق در مشهد بود و سپس به عراق بازگشت.
در ۱۳۳۶ ق نیز که قیام مذهبی و ضد انگلیسی مردم نجف بر ضد انگلیسی ها آغاز شد، میرزا احمد از جمله رهبران مردم انقلابی بود. به نوشته عبدالحسین مجید کفایی، میرزا احمد جزو مشاوران نزدیک میرزا بود و در پیکار بر ضد انگلیسی ها، به قدری مؤثری و قاطع بود که سرپرسی کاکس، حاکم کل انگلستان در عراق، هنگام پیشنهاد صلح، یکی از شرایط ترک مخاصمه را تحویل هفده نفر از رهبران انقلاب دانست که از جمله آنان میرزا احمد بود. البته انقلابیون و مردم نجف هرگز او را تحویل ندادند و به همین علت، انگلیسی ها چند بار قصد ترور او را کردند که در هر بار ناکام ماندند. یک بار نیز مأموران انگلیس شبانه به خانه اش یورش بردند، اما او اندکی قبل از آن از منزل گریخت و شبانه از کربلا به نجف رفت. ظاهراً او غیاباً محاکمه و محکوم گردید، اما به دلیل سیر حوادث، دستگیر و اعدام نشد.
در زمان پادشاهی رضاشاه (۱۳۰۴-۱۳۲۰) که عزاداری ممنوع بود، وی آشکارا مراسم عزاداری را در مشهد برگزار می کرد و پس از عزل و تبعید رضاشاه کشور، وی دست به تشکیل هیأت های مذهبی زد و دهها هیأت در مشهد ایجاد کرد.
میرزا احمد در مسجد گوهرشاد و یا در منزل خود برای جمعی از طلاب درس می گفت. در منزل او به روی عموم باز بود و در تمام عمر مورد توجه و احترام مردم و رجال ایران قرار داشت. او در ۷ ذیقعده ۱۳۹۱ق، مصادف با ۶ دی ۱۳۵۱ در مشهد درگذشت. جنازه اش را باشکوه فراوان تشییع و در رواق مطهر امام رضا (ع) دفن کردند. وی ظاهراً حاشیه ای بر کتاب کفایه پدرش نیز نوشته بود.
منابع: تشیع و مشروطیت در ایران، ۱۶۲؛ مرگی در نور، ۷۱، ۸۱، ۱۲۶، ۳۴۵، نقش علمای شیعه در رویارویی با استعمار، ۱۸۲، ۱۸۶٫
