• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ناس (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ناس (به فتح نون)، از واژگان قرآن کریم به معنای جماعت مردم است. لفظ الناس، دويست و چهل و يک بار در قرآن مجید ذكر شده است.



ناس‌ به معنای جماعت مردم است. در مجمع گفته: ناس، بشر و انس نظير هم‌اند، و اصل النّاس، أناس است از انس در اثر دخول الف و لام تعريف همزه از آن ساقط شده و لام تعريف در نون ادغام شده است. در اقرب الموارد گويد: به قولى الناس براى جمع وضع شده مثل رهط و قوم، واحد آن انسان از غير لفظش است.


(وَ مِنَ‌ النَّاسِ‌ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ‌) «از مردم كسى است كه گويد به خدا و روز قیامت ایمان آورديم حال آن كه مؤمن نيستند.»
در آیاتی نظير (وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ‌ النَّاسُ‌) (و هنگامى كه به آنان گفته شود: «ايمان آوريد، همان‌گونه كه ساير مردم ايمان آورده‌اند!».)
(أَمْ يَحْسُدُونَ‌ النَّاسَ‌ عَلى‌ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ‌) (يا اين‌كه نسبت به مردم و خاندانش‌    ، بر آن‌چه خدا از فضلش به آنان بخشيده، حسد مى‌ورزند.)
ظاهرا انسان‌هاى فاضل و به تمام معنى انسان، مراد است.
راغب می‌گويد: گاهى از الناس به طور مجاز فضلاء مقصود است نه عموم مردم و آن در صورتى است كه معناى انسانيت و اخلاق حميده مقصود باشد. از مقابله با جنّ در (مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ‌) (خواه از جنّ باشد يا از انسان) به دست می‌آيد كه بر جنّ اطلاق نمی‌شود.


لفظ الناس، بنابر نقل المعجم المفهرس دويست و چهل و يک بار در قرآن مجيد ذكر شده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۲۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۸۲۸.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۲۰.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۲۰.    
۵. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۱۳.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۸.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۵۵.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۸۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۱۳۲.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ص۷۲.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۱۳.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۵۵.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۸۷.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۱۳۹.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ص۷۶.    
۱۷. نساء/سوره۴، آیه۵۴.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۸۷.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۳۷۶.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۵۹۹.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۹۵.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۱۹۰.    
۲۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۸۲۹.    
۲۴. ناس/سوره۱۱۴، آیه۶.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۶۰۴.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۹۷.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۹۰.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۶۹.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۳۹۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ناس»، ج۷، ص۱۲۹.    






جعبه ابزار