نحر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نحر از اصطلاحات بکار رفته در
قرآن کریم به معنای قربانی کردن شتر و نیز بالابردن دستها تا محاذی گوش‌ها در
تکبیرةالاحرام نماز یکبار در قرآن آمده است. این کلمه به اوّل روز و اوّل ماه و استقبال نیز اطلاق می‌شود.
«اِنَّا اَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ. فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ...».
نَحْر را بالای سینه گفته‌اند جمع آن نحور است
راغب گوید آن محلّ گردنبند از سینه است و «نَحْرُ البعیرِ» از آنست که از آن محلّ نحرش می‌کنند.
در
صحاح و غیره گفته: نحر در محلّ نحر مثل گلو در
ذبح است.
معنی آیه چنین است: ما به تو خیر فراوان عنایت کردیم پس برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن گوئی شمول آن فقط به شتر قربانی است و غیر آن از گوسفند و غیره که ذبح می‌شوند نه نحر داخل در مراداند.
نَحْر به معنی اوّل روز و اوّل ماه و استقبال نیز آمده است «نَحَرَ فلانا: قَابَلَه» و نیز در روبرو بودن دو خانه بکار رفته است. به قول بعضی مراد آن ست که نماز بخوان و قبله را استقبال کن.
ناگفته نماند: اگر ما موقع تکبیر گفتن در نماز، دست‌های خویش را تا محاذی گوش و انتهای سینه بالا بریم با کف دستها نیز استقبال قبله نموده‌ایم.
بنا به مضمون عده‌ای از روایات که در
مجمع و غیره نقل شده مراد از «وَ انْحَرْ» بلند کردن دستها در نماز محاذی انتهای سینه است که عبارت اخرای استقبال قبله با دستها باشد.
المیزان این را اختیار کرده قربانی را به قول نسبت داده است و گوید: مراد از نحر بنا به روایت فریقین از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، بلند کردن دستها در نماز تا انتهاء سینه است و
شیعه آن را از
امام صادق (علیه‌السّلام) نقل نموده است.
اهل سنت از علی (علیه‌السّلام) نقل کرده‌اند مراد نهادن دست راست بر دست چپ بر بالای سینه در نماز است (مثل عمل فعلی اهل سنت در نماز) در مجمع پس از نقل آن فرموده: این صحیح نیست زیرا همه
عترت طاهره آن حضرت، خلاف این را از آن بزرگوار نقل کرده‌اند. آن وقت شروع به نقل روایت کرده که مراد از آن بلند کردن دستها در نماز و استقبال قبله با آنهاست.
ناگفته نماند: این لفظ بیشتر از یکبار در
قرآن مجید نیامده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «نحر»، ج۷، ص۳۰.
