• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نوب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَوْب‌ (به فتح نون و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه اگر با «الى» باشد به معناى رجوع بعد از رجوع است.
إِنابَة (به کسر الف و فتح باء) نيز به همان معنى است حادثه را نائبه گويند كه شأن آن پى در پى بودن است، إِنابَة به خدا برگشتن به سوى خداست با توبه و اخلاص عمل است.
مواردى از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَوْب‌: اگر با «الى» باشد به معناى رجوع بعد از رجوع است. «نَابَ‌ اليهِ: رجع اليهِ مرَّةً بعد اخرى»
إِنابَة نيز به همان معنى است. حادثه را نائِبه (به کسر همزه) گويند كه شأن آن پى در پى بودن است. إِنابَة به خدا برگشتن به سوى خداست با توبه و اخلاص عمل است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - حکمت ۲۷

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرمايد: «وَ الْكُفْرُ عَلَى أَرْبَعِ دَعائِمَ: عَلَى التَّعَمُّقِ، وَ التَّنازُعِ... فَمَنْ تَعَمَّقَ لَمْ يُنِبْ إِلَى الْحَقِّ...» «تعمّق غلوّ در طلب حق و تبعيّت از اوهام است كه نوعى وسواس مى‌باشد، مى‌فرمايد هر كس تابع اوهام باشد به حق بر نمى‌گردد.» (شرح‌های حکمت: )

۲.۲ - خطبه ۱۰۸

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره مرگ عباد الله الصالحین فرموده: «فَأَمَّا أَهْلُ الطّاعَةِ فَأَثابَهُمْ بِجِوارِهِ، وَ خَلَّدَهُمْ في دارِهِ ... وَ لاَ تَنُوبُهُمُ الاَْفْزَاعُ، وَ لاَ تَنالُهُمُ الاَْسْقامُ» يعنى «ترس‌ها به آن‌ها بر نمى‌گردد، و مرض‌ها به آن‌ها راه نمى‌يابد.» نائبه: حوادث ناگوار كه به انسان بر مى‌گردد. (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه ۱۱۰

چنان‌كه حضرت فرموده: «لاَ يَنالُ امْرُؤٌ مِنْ غَضارَتِها رَغَباً، إِلاَّ أَرْهَقَتْهُ مِنْ نَوائِبِها تَعَباً.» «كسى از طراوت دنیا به آرزویى نمى‌رسد مگر آن‌كه دنيا از نوائب خود رنجيرا بر او مى‌پوشاند.» (شرح‌های خطبه: )


مواردى از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۷۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۱۷۷.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۰۸.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص، حکمت ۳۱.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷۳، حکمت ۳۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۰۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۶۱.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۴۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۹، خطبه ۱۰۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۱۳، خطبه ۱۰۷.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۱، خطبه ۱۰۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۹، خطبه ۱۰۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۴، ص۶۰۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۶۳.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۰۲.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۵۴، خطبه ۱۱۰.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۱۶، خطبه ۱۰۹.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۵، خطبه ۱۱۱.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۳، خطبه ۱۱۱.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۷.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۵۳.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۹.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۰.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۲۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نوب»، ج۲، ص۱۰۷۵.    






جعبه ابزار