نوم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَوْم (به فتح نون و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای خواب است.
موارد زيادى از آن در
نهج البلاغه آمده است.
نَوْم:
به معنای خواب است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در مقام
نصیحت فرموده:
«لَمْ أَرَ كالجَنَّةِ نامَ طالِبُهَا، وَ لاَ كَالنّارِ نامَ هارِبُهَا» «نديدم مانند بهشت كه طالب آن بخوابد و نديدم مانند آتش كه فرار كننده‌اش بخوابد.»
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت در جاى ديگر فرموده:
«يَنامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ، وَ لاَ يَنامُ عَلَى الْحَرَبِ» يعنى «
انسان بر مرگ فرزندان صبر مى‌كند ولى براى ضرر مالى و غارت مال صبر نمى‌كند.»
(شرح‌های حکمت:
)
چنان‌كه حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده:
«وَ ذلِكَ زَمانٌ لاَ يَنْجُو فِيهِ إِلاَّ كُلُّ مٌؤْمِن نُوَمَة، إِنْ شَهِدَ لَمْ يُعْرَفْ، وَ إِنْ غابَ لَمْ يُفْتَقَدْ» نومة به ضمّ اول و فتح ثانى كثير النوم. گويا منظور از كثير النوم كسى است كه از مشاركت كار اشرار به دور است. «كه چون ديدند او را نمى‌شناسند و چون غائب باشد از او سراغ نمى‌گيرند.»
(شرح‌های خطبه:
)
ظاهرا اشاره به زمان تسلط
بنی‌امیّه است.
حضرت به
مالک اشتر مى‌نويسد:
«ثُمَّ لاَ يَكُنِ اخْتِيارُكَ إِيّاهُمْ عَلَى فِراسَتِكَ وَ اسْتِنامَتِكَ وَ حُسْنِ الظَّنِّ مِنْكَ» «اختيار و انتخاب حسابداران از روى فراست خود و از روى
اعتماد و حسن‌ظنّ خود نباشد، چون مردان با تصنّع و حسن خدمت مى‌خواهند خود را در نزد والى، خوب جلوه دهند.»
(شرح‌های نامه:
)
استنامة: انس گرفتن و آرامش مثل آرامش خواب رفته است.
چنان‌كه حضرت می‌فرماید:
«أَهْلُ الدُّنْيا كَرَكْب يُسارُ بِهِمْ وَ هُمْ نِيامٌ» (اهل
دنیا همچون سوارانى هستند كه آن‌ها را مى‌برند، و آن‌ها در خوابند.)
(شرح‌های حکمت:
)
«نيام» مثل رجال جمع نائم است.
موارد زيادى از آن در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نوم»، ج۲، ص۱۰۸۱.
