هدیه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هديه دادن هر گاه كه به قصد جلب دوستی و محبت و بزرگداشت و يا به صلاح آوردن كسی داده شود كار بسيار پسنديدهای است.
پيامبر خدا صلی الله عليه و آله برای جلب دوستی مردم
مكه و گرايش آنان به دين مبين اسلام
غنايم جنگ
حنين را به آنان بخشيد.
اما آنگاه كه پای جلب منفعت شخصی در ميان بيايد و هديه دهنده برآوردن غرض نامشروعی را در آينده مد نظر داشته باشد، نكوهيده و ممنوع است. هديه بويژه آنگاه كه به رجال
دولت،
قاضی و يا
كارمندان دولت داده شود خالی از غرض نمیتواند باشد و رسم هديه دادن به زمامداران از سوی كارگزاران چنان رواجی در
تاريخ داشته است كه كسانی پنداشتهاند حتی بزرگانی چون
امير مؤمنان علی عليه السلام را نيز با وجود آن روش عادلانه و سختگيرانهاش با هديه میتوان فريفت.
آن حضرت داستان هديه آوردن
اشعث بن قيس را نزد خود چنين نقل میكند:
و شگفتانگيزتر (از سرگذشت
عقيل) آن است كه شخصی شبانه نزد ما آمد، با ارمغانی در ظرف سربسته و حلوايی كه آن را ناخوش داشتم چنانكه گويی با
آب دهان يا
زهر مار آميخته شده بود. گفتم كه اين هديه است يا
زكات يا
صدقه كه گرفتن صدقه بر ما
اهل بيت حرام است. گفت: نه اين است و نه آن، بلكه هديه است. گفتم:
مادرت در سوگت بگريد، آمدهای كه مرا از
دين خدا بفريبی، آيا خِرَدت آشفته است يا
ديوانهای يا بيهوده سخن میگويی؟ به خدا
سوگند اگر هفت اقليم را با هر چه در زير آسمانهای آنهاست به من دهند، برای آن كه خدا را درباره
مورچهای نافرمانی كنم و پوست جوی را به ناروا از او بگيرم، چنين نخواهم كرد. هر آينه دنيای شما نزد من از برگی كه
ملخی در دهانش میجود، خوارتر و پستتر است. علی را چه كار با نعمتی كه از دست میرود و لذتی كه پايدار نمیماند. به خدا پناه میبرم از
خواب عقل و از زشتی لغزش؛ و تنها از او ياری میجويم.
بیت المال و حقوق آن، ص۵۵-۵۶.
