پیروزی بدون جنگ (فقه سیاسی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پیروزی بدون جنگ، راهبردی سیاسی-نظامی است که بر غلبه بر دشمن بدون درگیری مستقیم تأکید دارد.
سه محور اصلی این راهبرد شامل پیشگیری از اقدام دشمن، غافلگیری اطلاعاتی، و ایجاد ارعاب روانی است.
موفقیت آن وابسته به برتری اطلاعاتی، حفاظت از داده‌های حساس و درک دقیق از وضعیت دشمن است.
فتح مکه نمونه‌ای تاریخی از اجرای موفق این راهبرد در سیره
پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) به‌شمار می‌رود.
در این واقعه، جمع‌آوری اطلاعات از دشمن و پنهان‌سازی تحرکات سپاه اسلام موجب تسلیم
قریش بدون جنگ شد.
بى‌شک پيروزى بدون جنگ، مديريت سياسى ويژه‌اى را مى‌طلبد كه عنصر اصلى اين مديريت، «اطلاعات» است.
مديريت پيروزى بدون جنگ، در واقع داراى يک حصار سه بعدى است كه دشمن را بدون خونريزى وادار به تسليم يا شكست مى‌كند.
سه بُعد اصلی برای مدیریت پیروزی بدون جنگ وجود دارد که عبارتند از:
بُعد پيشگيرى كه توان ابتكار عمل و تهاجم را از دشمن سلب مى‌كند و عمل پيشگيرى جز با كسب اطلاعات دقيق از وضعيت دشمن و حفاظت اطلاعات امكان‌پذير نيست.
بُعد غافلگيرى كه دشمن را زمين‌گير مى‌كند و فرصت استفاده از سلاح را از او مى‌گيرد و در نتيجه، برترى بدون خونريزى حاصل مى‌شود.
غافلگيرى فرايند يک عمل اطلاعاتى است كه بايد توأم با حفاظت اطلاعات خودى باشد.
بُعد تهديد و ارعاب دشمن كه انگيزه و اميد پيروزى را از دشمن سلب مى‌كند.
اين عمل تنها در صورت اطلاع از اوضاع، احوال دشمن، ميزان قدرت و ظرفيت دفاعى آن امكان‌پذير است.
در جريان فتح مكه دو عمل اطلاعاتى به‌طور موازى انجام شد تا بزرگ‌ترين پيروزى اسلام بدون خونريزى به دست آيد:
• جمع‌آورى اطلاعات مربوط به وضعيت قريش در
مکه؛
• حفاظت اطلاعات مربوط به حركت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و سپاه اسلام از
مدینه.
تأكيد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) بر اين سياست چنان بود كه علاوه بر مراقبت‌هاى لازم دست به دعا برداشت و از
خداوند طلب كرد كه اخبار مربوط به حركت ارتش منظم اسلام به سوى مكه به اطلاع قريش نرسد.
دعاى پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در حالى بود كه بسيج عمومى، تمامى راه‌هاى منتهى به مكه را تحت كنترل و رفت و آمدها را زير نظر گرفته بود.
سرانجام خداوند از راه وحى، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) را از ماجراى جاسوسى كه قصد داشت خبر حركت به مدينه را به اطلاع قريش برساند، آگاه كرد.
بى درنگ نامه
حاطب ابن ابی كه توسط زنى فرستاده شده بود، كشف شد.
•
عمید زنجانی، عباس‌علی، فقه سیاسی، برگرفته از مقاله «پیروزی بدون جنگ»، ج۱، ص۴۶۷-۴۶۸.
