کاجی‌چک
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کاجی‌چک، نخستین فرد از طایفه چک (چَک‌ها،
طایفه و سلسله‌ای
شیعه مذهب در
کشمیر است) که به وزارت شاهمیریان رسید.
او در ۹۲۲ وزیر
سلطان محمد شاهمیری شد، اما پس از مدتی محمدشاه را دستگیر و زندانی نمود و
ابراهیم شاهمیری را به شاهی برگزید و خود وزارت او را برعهده گرفت.
سپس،
ابدال ماکری (از امیران دربار) با کمک
ظهیرالدین بابر، نازک شاه شاهمیری را بر تخت نشاند و به
جنگ ابراهیم‌شاه و کاجی‌چک رفت و آن دو را شکست داد و کاجی‌چک گریخت.
در ۹۳۷، ابدال ماکری و کاجی‌چک، برای دفع سپاه
همایون شاه بابری که به
کشمیر حمله کرده بودند، موقتآ متحد شدند.
در ۹۳۹، سلطان سعیدخان، پادشاه کاشغر، سپاهی را به سرکردگی پسر خود (سکندرخان) و حیدرمیرزا دوغلات برای فتح کشمیر فرستاد. رفتار خشن
سپاه کاشغری با
مردم کشمیر، امرای آنان را بار دیگر متحد کرد و با پایداری کاجی‌چک، میان کاشغریان و کشمیریان
صلح برقرار شد.
اختلاف دائم امیران کشمیر هنگام
سلطنت شمس‌الدین، پسر محمدشاه، شدت گرفت. سرانجام، کاجی‌چک به
وزارت رسید، اما رقابت بر سر
قدرت سبب شد یکی از بزرگان سنّی‌مذهب چک در ۹۴۸ از همایون بابری بخواهد تا
حیدرمیرزا دوغلات را مأمور فتح کشمیر کند. حیدرمیرزا پس از
تسلط بر کشمیر، به نام همایون
سکه زد.
کاجی‌چک در مدتی که بر سر قدرت بود، به راهنمایی
میرشمس‌الدین عراقی در استحکام پایه
دین اسلام کوشید. وی
خانقاه میرسیدعلی همدانی را برپا نمود و
مرتدان را به شدت
مجازات کرد. در نتیجه، قدرت
مسلمانان، به‌خصوص
شیعیان، در کشمیر افزایش‌یافت.
کاجی چک در حدود ۹۵۲ درگذشت.
(۱) محمود آزاد، تاریخ کشمیر، راولپندی ۱۹۹۰.
(۲) صاحبزاده حسن‌شاه، تاریخ ریاست جمّول و کشمیر، چاپ عکسی از نسخه خطی کتابخانه عمومی شرقی خدابخش پتنه، ش ۴۰۱۴۵، میسرز کپور برادرس ناشران و تاجران کتب، ۱۹۶۳.
(۳) محمدحیدر میرزا دوغلات، تاریخ رشیدی، چاپ عباسقلی غفاری‌فرد، تهران ۱۳۸۳ش.
(۴) حسام‌الدین راشدی، تذکره شعرای کشمیر، بخش ۴، کراچی ۱۳۴۶ش.
(۵) اطهرعباس رضوی، شیعه در هند، ترجمه مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی (واحد ترجمه)، ج۱، قم ۱۳۷۶ش.
(۶) حمیدرضا سیدناصری، کشمیر: گذشته، حال، آینده، تهران ۱۳۸۰ش.
(۷) محمدقاسم بن غلامعلی فرشته، تاریخ فرشته (گلشن ابراهیمی)، (لکهنو) : مطبع منشی نولکشور.
(۸) احمد بن محمد مقیم هروی، طبقات‌اکبری، چاپ بی دی و محمد هدایت حسین، کلکته ۱۹۲۷ـ (۱۹۳۵).
(۹) صوفی.
(۱۰) وانی.
(۱۱) محب‌الحسن.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «چک‌ها»، شماره۵۵۳۱.
