• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کلف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




كَلْف (به فتح کاف و سکون لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای مشقت و سختى است و مواردى از آن در نهج البلاغه آمده است. از مشتقات آن در نهج البلاغه كَلْفة (به فتح کاف و سکون لام)به معنای مشقت و سختى، تَكَلّف (به فتح تاء و کاف) که آن است كه انسان كارى را با مشقّت و با تصنّع انجام دهد و کَلَف (به فتح کاف و لام) که به معنى ترغيب و تحريص است.



كَلْف و كلفة به معنای مشقت و سختى است. تكلّف آن است كه انسان كارى را با مشقّت و با تصنّع انجام دهد، كلف (مثل شرف) به معنى ترغيب و تحريص و حريص و راغب شدن نيز آيد. از اقرب الموارد معلوم مى‌شود كه تكليف و الزام را از آن تكليف گفته‌اند كه بر انسان شاقّ و سخت است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) به معاويه درباره هجوم اهل كوفه نوشته: «لَتَعْرِفَنَّهُمْ عَنْ قَلِيل يَطلُبُونَكَ، لاَ يُكَلِّفُونَكَ طَلَبَهُمْ فِي بَرّ وَلاَ بَحْر» «به زودى آن‌ها را خواهى شناخت كه تو را مى‌جويند، تو را به زحمت نمى‌اندازند كه آن‌ها را در خشكى يا در دريا طلب كنى.» (شرح‌های نامه: )
در حكمت ۴۷۹ فرموده: «شَرُّ الاْخْوَانِ مَنْ تُكُلِّفَ لَهُ» «بدترين برادران و رفقا كسى است كه انسان در پذيرایى او به زحمت انداخته شود.» (شرح‌های حکمت: )
در حكمت ۱۰۵ فرموده: «إِنَّ اللهَ... سَكَتَ لَكُمْ عَنْ أَشْيَاءَ وَلَمْ يَدَعْهَا نِسْيَاناً فَلاَ تَتَكَلَّفُوهَا» «خداوند از چيزهایى ساكت شده و چيزى نفرموده، صلاح شما در گفتن نبوده، نه اين‌كه فراموش كرده باشد، پس خود را در دانستن آن‌ها به زحمت نيندازيد.» (شرح‌های حکمت: )
نظير همين سخن را درباره قضا و قدر فرموده: «... وَسِرُّ اللهِ فَلاَ تَتَكَلَّفُوهُ» (... و سرّ الهى است، براى شكافتن آن خود را به زحمت نيندازيد) (شرح‌های حکمت: ) که در «سرور» گذشت.
ظاهراً مراد از هر دو حكمت يكى است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۱.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۱۵.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۷۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۹۲، نامه ۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۱، نامه ۹.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۶۹، نامه ۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۷۵، نامه ۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۱۴.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۳۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۹، ص۱۲۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۳۲۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۴۷.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۹۴، حکمت ۴۶۹.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۶۶، حکمت ۴۷۹.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵۹، حکمت ۴۷۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵۵، حکمت ۴۷۹.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۹۱.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۹۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۷۲۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۴۵.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۴۹.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۴، حکمت ۱۰۰.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۷۴، حکمت ۱۰۵.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۷، حکمت ۱۰۵.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۹، حکمت ۱۰۵.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۰.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۹.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۲، ص۶۲۳.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۵۹.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۶۷.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۴۷، حکمت ۲۷۸.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۲۲، حکمت ۲۸۷.    
۳۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۲۶، حکمت ۲۸۷.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۰۹، حکمت ۲۸۷.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۵۸.    
۳۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۵۹.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۴، ص۳۷۷.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۷۵.    
۳۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۸۱.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کلف»، ج۲، ص۹۱۱.    






جعبه ابزار