• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن ‌ماکولا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ابن ماکولا


ابن ماکولا (۳۶۸ ـ ۴۴۷ هـ.ق) قاضی‌القضات بغداد و از علمای شافعی بود.
در اصفهان حدیث آموخت و قاضی بصره و سپس بغداد شد.
۲۷ سال در این مقام باقی ماند و به پرهیزگاری شهرت داشت.
اثر برجسته او الاکمال فی اسماء الرجال است.
ایشان در سال ۴۴۷ (هجری قمری) در بغداد درگذشت.


ابوعبداللّه حسین بن علی بن جعفر عجلی مشهور به ابن ماکولا
[۱] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۲] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
[۳] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۱.    
[۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
[۵] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
[۶] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    
[۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷۴.    
[۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
در سال ۳۶۸ (هجری قمری) در گلپایگان زاده شد
[۹] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
[۱۰] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۱۱] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
[۱۲] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
[۱۳] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
[۱۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷۴.    
و پس از رشد و نمو به تحصیل پرداخت.
وی را شافعی مذهب
[۱۵] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۱۶] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
[۱۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
[۱۸] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
[۱۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
و پرهیزگار توصیف کرده‌اند.
[۲۰] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۲۱] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
[۲۲] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
[۲۳] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    



ابوعبداللّه در اصفهان از ابوعبداللّه بن منده حافظ و شماری دیگر حدیث شنید.
[۲۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۲۵] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
[۲۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
[۲۷] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    


حسین بن علی در زمان حکومت القادر عباسی
[۲۸] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
منصب قضاوت بصره از سوی ابن ابی‌الشوارب قاضی القضات بغداد به وی واگذار گردید.
[۲۹] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
[۳۰] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
[۳۱] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۳۲] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
[۳۳] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
[۳۴] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    

در سال ۴۲۰ (هجری قمری)
[۳۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
[۳۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
پس از مرگ ابن ابی‌الشوارب تا پایان عمر در سمت قاضی القضات بغداد بود.
[۳۷] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۳۸] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
[۳۹] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
[۴۰] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    
[۴۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
بعد از مرگ القادر از جانب القائم در مقام خود باقی ماند.
[۴۲] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۴۳] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    

او مدت ۲۷ سال مستمرا مقام قاضی القضاتی بغداد را عهده‌دار بود.
[۴۴] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    



ابن ماکولا کتاب الاکمال فی اسماء الرجال را تألیف نموده است.
[۴۵] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
[۴۶] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷۵.    



عجلی در سال ۴۴۷ (هجری قمری) در بغداد بدرود حیات گفت.
[۴۷] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
[۴۸] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
[۴۹] وَأَرْبَعین سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
جسد وی را در منزلش نزدیک دارالاماره دفن کردند.
[۵۰] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
[۵۱] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    

(دیگر منابع:
[۵۲] شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۷.
[۵۳] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۱.    
[۵۴] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۶۱۵.
[۵۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
[۵۶] ماکولا ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۹۰.    
[۵۷] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۳۰؛.
[۵۸] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
[۵۹] یافعی، عبدالله بن اسعد، مراه الجنان وعبره الیقظان، ج۳، ص۵۰.    
[۶۰] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
[۶۱] اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۲، ص۲۱۷.
[۶۲] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۷.    
[۶۳] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    
[۶۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷۴.    
[۶۵] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
)


۱. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۲. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
۳. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۱.    
۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
۵. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
۶. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    
۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷۴.    
۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
۹. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
۱۰. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۱۱. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۱۲. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
۱۳. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
۱۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷۴.    
۱۵. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۱۶. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۱۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
۱۸. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
۱۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
۲۰. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۲۱. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۲۲. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
۲۳. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    
۲۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۲۵. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۲۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
۲۷. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
۲۸. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۲۹. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
۳۰. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
۳۱. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۳۲. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۳۳. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
۳۴. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    
۳۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
۳۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
۳۷. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۳۸. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۳۹. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
۴۰. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    
۴۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    
۴۲. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۴۳. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۴۴. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۴۵. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
۴۶. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷۵.    
۴۷. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸.    
۴۸. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
۴۹. ↑ وَأَرْبَعین سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
۵۰. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۶۳۵.    
۵۱. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۲.    
۵۲. ↑ شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۷.
۵۳. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۵۱.    
۵۴. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۶۱۵.
۵۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۴۷.    
۵۶. ↑ ماکولا ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۹۰.    
۵۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۳۰؛.
۵۸. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۵.    
۵۹. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مراه الجنان وعبره الیقظان، ج۳، ص۵۰.    
۶۰. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۴۹.    
۶۱. ↑ اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۲، ص۲۱۷.
۶۲. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۷.    
۶۳. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۸.    
۶۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۷۴.    
۶۵. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۴۶.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن ماکولا»، ج۳، ص۱۴۱.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 447 (قمری) | زادگان سال 368 (قمری) | شخصیت‌های شافعی قرن 5 (قمری) | علمای شافعی قرن 5 (قمری) | قاضیان شافعی قرن 5 (قمری) | مؤلفان شافعی قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار