• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوبکر محمد بن علی شاشی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ابوبکر محمد بن علی شاشی


ابوبکر محمد بن علی شاشی (۳۹۷ ـ ۴۹۵ هـ.ق) فقیه و محدث شافعی بود.
فقه را نزد ابوبکر سنجی آموخت و سپس به غزنه رفت، جایی که مورد احترام سلطان محمود غزنوی قرار گرفت.
او پس از تألیفات خود، به دعوت نظام‌الملک به هرات رفت و در مدرسه نظامیه تدریس کرد.
وی روش خاصی در جدل فقهی داشت و شاگردانی مانند موفق هروی و ابوبکر فوشنجی از او بهره بردند.
اثر معروف او طریقة فی الخلاف است.
ایشان در سال ۴۹۵ (هجری قمری) یا ۴۸۵ (هجری قمری) در هرات درگذشت.


ابوبکر محمد بن علی بن حامد شاشی
[۱] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
[۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
[۴] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
[۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
[۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
[۷] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
در سال ۳۹۷ (هجری قمری)
[۸] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
[۹] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
یا ۳۳۹ (هجری قمری)
[۱۰] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
در شاش (چاچ در ماوراءالنهر) متولد شد.
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۹.    
[۱۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    

فقه را در شهر خود آموخت. سپس به قصد سلطان محمود غزنوی به غزنه رفت و در آن‌جا مورد احترام و اکرام واقع شد.
[۱۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
[۱۴] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
[۱۵] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    

شهرت و آوازه او بین فقها پیچید و علمای آن‌جا از او بهره بسیار بردند. او در آن‌جا ازدواج کرد و صاحب فرزند شد.
او محدث و از فقهای عصر خویش و فردی بی‌نظیر بود.
[۱۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۴۹.    
[۱۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۶.    

او دارای روش مشهور و مخصوص به خود در جدل بود.
[۱۹] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
[۲۰] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
[۲۱] ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۰.    
[۲۲] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۵۰.    
[۲۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۵.    

او شافعی مذهب بود.
[۲۴] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
[۲۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
[۲۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
[۲۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
[۲۸] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
[۲۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۵.    
[۳۰] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    


ابوبکر فقه را در شهر خود نزد ابوبکر سنجی آموخت.
[۳۱] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
[۳۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
[۳۳] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
[۳۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
[۳۵] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
[۳۶] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
[۳۷] ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۱.    


شاشی افرادی چون موفق هروی، ابوبکر فوشنجی،
[۳۸] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
محمد بن محمد سنجی و ابوبکر محمد بن سلیمان مروزی از جمله شاگردان وی به شمار می‌روند.
[۳۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۹.    


محمد بن علی پس از نوشتن تالیفاتی از سوی نظام الملک به هرات دعوت شد و به آن‌جا رفت.
[۴۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
[۴۱] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
[۴۲] ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۱.    
[۴۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    
مدتی در مدرسه نظام الملک در هرات به تدریس مشغول بود.
[۴۴] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
[۴۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
[۴۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
[۴۷] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
[۴۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
[۴۹] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
[۵۰] ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۱.    

وی در ماه رمضان سال ۴۱۹ (هجری قمری) به نیشابور رفته و مورد احترام مردم واقع شد و دوباره به هرات مراجعت کرد.
[۵۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
[۵۲] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
[۵۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۶.    



محمد کتاب طریقة فی الخلاف را نگاشته است.
[۵۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    



شاشی در ماه شوال سال ۴۹۵ (هجری قمری) در هرات درگذشت و در آن‌جا به خاک سپرده شد.
[۵۵] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
[۵۶] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    

سال ۴۸۵ (هجری قمری) تاریخ دیگری است که برای فوت او ذکر کرده اند.
[۵۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۹.    
[۵۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
[۵۹] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
[۶۰] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
[۶۱] ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۱.    
[۶۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۶.    

(دیگر منابع:
[۶۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
[۶۴] اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۲، ص۱۴.
[۶۵] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
[۶۶] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
[۶۷] ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۰.    
[۶۸] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۴۹.    
[۶۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۵.    
[۷۰] ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۳۲۰.
[۷۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    
)


۱. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
۴. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
۷. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
۸. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
۹. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۱۰. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۹.    
۱۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    
۱۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
۱۴. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۱۵. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
۱۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۴۹.    
۱۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    
۱۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۶.    
۱۹. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
۲۰. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
۲۱. ↑ ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۰.    
۲۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۵۰.    
۲۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۵.    
۲۴. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۲۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
۲۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
۲۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
۲۸. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
۲۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۵.    
۳۰. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    
۳۱. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
۳۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
۳۳. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۳۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
۳۵. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
۳۶. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
۳۷. ↑ ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۱.    
۳۸. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
۳۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۹.    
۴۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
۴۱. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۴۲. ↑ ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۱.    
۴۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    
۴۴. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
۴۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
۴۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
۴۷. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۴۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
۴۹. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
۵۰. ↑ ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۱.    
۵۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۸.    
۵۲. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۵۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۶.    
۵۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
۵۵. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۶۹.    
۵۶. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۵۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۱۵۹.    
۵۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۶.    
۵۹. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۹۰.    
۶۰. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
۶۱. ↑ ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۱.    
۶۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۶.    
۶۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۶۵.    
۶۴. ↑ اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۲، ص۱۴.
۶۵. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۰۳.    
۶۶. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۰۵.    
۶۷. ↑ ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۷۰.    
۶۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۴۹.    
۶۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲۵.    
۷۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۳۲۰.
۷۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۱۴.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابوبکر محمد بن علی شاشی»، ج۳، ص۳۳۶.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 485 (قمری) | درگذشتگان سال 495 (قمری) | زادگان سال 339 (قمری) | زادگان سال 397 (قمری) | شخصیت‌های شافعی قرن 5 (قمری) | علمای شافعی قرن 5 (قمری) | فقهای شافعی قرن 5 (قمری) | مؤلفان شافعی قرن 5 (قمری) | محدثان شافعی قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار