تعاون1
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تعاون از مفاهیم بنیادین در
فقه سیاسی و اندیشه اسلامی است که ریشه در نیاز فطری انسان به همکاری و همیاری جمعی دارد.
شدت یا ضعف روح تعاون شاخصی برای سنجش انسجام، الفت و پیوند اجتماعی در هر
جامعه بهشمار میرود.
اسلام با تأکید بر مسئولیتپذیری جمعی، حدود
آزادی فردی را در چارچوب منافع همگانی تعریف میکند.
هدف نهایی، ایجاد همکاری همهجانبه مبتنی بر تعاون و تقوا برای تحکیم پیوند اجتماعی و تأمین
امنیت نظام و مردم است.
يكى از بارزترين مظاهر پيوند و همبستگى اجتماعى، حسّ همكارى و روح تعاون است كه خود از خواستههاى فطرى و از مقتضيات زندگى اجتماعى مىباشد.
اصولا شدّت و ضعف حسّ همكارى و تعاون در يك جامعه مىتواند نمايشگر
قدرت و يا ضعف همبستگى و روح الفت و پيوند اجتماعى افراد آن جامعه باشد.
جامعۀ متشكل، متحد و به هم پيوستهاى كه اسلام نظريۀ آن را به بشريت عرضه كرده؛ از آنجا كه پيوند عناصر تشكيلدهنده آن جامعه ريشههاى عميق و مستحكمى دارد و اراده، خواست قلب، جان، فكر و
عقیده مردم از آن سرچشمه مىگيرد؛ پس بايد واجد آن چنان روح تعاون و حس همكارى و همدردى باشد كه متناسب با مقام شامخ انسان در زندگى شايسته انسانى باشد.
روى همين اصل است كه اسلام سعى مىكند همۀ افراد جامعۀ بزرگ اسلامى را با زنجير مصالح و منافع مشترك به همديگر مربوط كند و در دل و جان آنان حس همكارى، تعاون، تضامن، احساس مسئوليت و وظيفۀ همگانى را به نفع همه تقويت كند و حدود
آزادی فردی را در مرز مصالح مشترك و منافع همگانى محدود كند و به اين وسيله همه درك مىكنند كه در
اجتماع اسلامی هدفهاى مشتركى وجود دارد كه فرد بهتنهايى قادر به انجام آن نيست و بايد همه براى گسترش آن همكارى و تعاون داشته باشند:
(وَ تَعٰاوَنُوا عَلَى اَلْبِرِّ وَ اَلتَّقْوىٰ.)
اجتماع و همكارى همه جانبۀ افراد جامعۀ اسلامى در راه
ایمان و
عمل صالح بر اساس
تقوی و موازين اسلام مىتواند محكمترين پيوند اجتماعى و سياسى را در جامعه بزرگ اسلامى به وجود آورده و به عنوان قوىترين پشتيبان دفاعى كشور در برابر هر نوع خطر تهديد كننده داخلى و خارجى بوده و امنيت را براى نظام و مردم تضمين كند.
•
عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۱، ص۵۳۰-۵۳۱.
