دولت جائر از دیدگاه ابی الصلاح حلبی (فقه سیاسی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حلبی حکومت جائر را از بزرگترین
منکرات دانسته و هرگونه مشارکت در مجالس
حاکمان ستمگر را جز در حالت
تقیه یا مبارزه، ممنوع میشمارد.
او
لعنت الهی را متوجه همه حاضران در مجالس آنان میداند و پذیرش حکم، مراجعه یا اجرای احکام ایشان را گناهی سنگین تلقی میکند.
در احکام عبادی – سیاسی مانند
نماز جمعه و عیدین، داشتن شرایط عمومی
امام جماعت را کافی میداند.
در امور مالی چون
خمس،
زکات و
انفال،
مرجعیت فقیه مأذون یا نایب سلطان اسلامی را در
عصر غیبت معتبر میشمارد.
حلبى با استناد به چند روايت در زمينه برخورد عمومى با
دولت جائر، چنين نتيجه مىگيرد:
«بايد
منکر را در هر جايگاهى كه باشد مردود دانست و تن به آن نداد و در دل آن را
مبغوض داشت كه
حکومت ظالمانه از بزرگترين منكرات محسوب مىشود. بنابراين جلساتى كه
حکام و
قضات آنان ترتيب مىدهند نبايد در آنها شركت جست، مگر آنكه براى انكار و رد (مبارزه) و يا از باب تقيه و
اضطرار باشد. زيرا كه لعنت الهى همه آحاد آن مجلس را شامل مىشود. وقتى حكم مشاركت در مجلس اينان چنين عقوبتى در پى داشته باشد، حال
حکومت،
قضاوت، مراجعه و
تنفیذ حکم آنها جرمى بس سنگين به دنبال خواهد داشت.»
حلبى در اقامه نماز جمعه كه از واجبات سياسى و عبادى است، دارا بودن صفات عمومى
نماز جماعت را كافى مىداند
و در مورد
نماز عیدین نيز به همان شرايط نماز جمعه، بسنده كرده است.
وى در مورد زكات، خمس و انفال نيز در عصر غيبت فقيه مأذون را مرجع امر دانسته است
و در جاى ديگر اختيار امر را به سلطان اسلام (علیهالسلام) و يا كسى كه مىتواند نيابت از وى نمايد تفويض نموده است.
• عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۲، ص۶۵.
