سرا لتوائب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سرا التوائب به اموالی اطلاق مىشود که
امام معصوم به مصلحت برای افراد اختصاص مىدهد.
بر اساس برخی
روایات،
امام میتواند اموال باقیمانده از غنائم را به تشخیص خود تصرف کند و کسی
حق اعتراض ندارد.
ابو الصلاح معتقد است این
حکم به امام معصوم محدود است و تعمیم آن به دولتهای زمان غیبت قابل مناقشه است.
در چارچوب مصالح حکومتی، امکان
مشروعیت این تصرف برای
امامت نیابتی نیز مورد بحث فقهاست.
عطايايى كه امام براى اشخاص (به دليل مصلحت) اختصاص مىدهد كه از آن در برخى از روايات به «
سر التوائب» تعبير شده است. (۱)
ابو الصلاح از قدماى فقهاى شيعه با استفاده از همين روايات (۲) معتقد شده است كه امام مىتواند همه اموال باقيمانده غنايم را آن گونه كه مصلحت مىبيند، تصرف كند و كسى حق اعتراض نخواهد داشت.
اين مطلب با تمام اطلاق و ظرافتى كه دارد بىشک در مورد امام معصوم (علیهالسلام) قابل قبول است ولى تعميم آن به دولتهاى
زمان غیبت (امامت نيابى) هرچند كه پيشوايان در اين دولتها نيز از عدالت برخوردار باشند، قابل مناقشه است، اما در محدوده احكام حكومتى و در چارچوب مصالح ملزمه مىتوان آن را براى امامت نيابى نيز مشروع دانست. (۳)
منابع دیگر:
۱ - وسائل الشيعه ۶ / باب ۱ از ابواب انفال به نقل از جواهر الكلام ۱۹۵/۲۱؛
۲ - علامه حلى، مختلف الشيعه، كتاب الجهاد، به نقل از همان / ۱۹۶؛
۳ - فقه سياسى ۶ / ۲۷۹.
•
زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۲، ص۱۳۱.
