• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی قنانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: علی بن عبداللّه قنّانی

علی بن عبداللّه قنّانی (م ۴۱۳ هـ.ق) معروف به ابن جرّاح، از کاتبان، محدثان، مورخان و بزرگان علمای امامیه در سده چهارم و پنجم (هجری قمری) بود که در بغداد سکونت داشت.
او از حسین بن سلیمان بن منصور قنّانی روایت کرده و نجاشی از شاگردان او بود.
نجاشی و رجالیون پس از او، قنّانی را توثیق کرده و ستوده‌اند.
با اینکه احادیث بسیاری نقل کرده، اما نامش در اسناد روایات کمتر دیده می‌شود.
او همچنین به کتابت آثار علمی اشتغال داشت و نجاشی برخی از این آثار را از او خریداری می‌کرد.
آثار او شامل نوادر الأخبار (در تاریخ) و طُرق خبر الولایه است.


ابوالحسن علی بن عبداللّه الرحمان بن عیسی بن عروه بن جراح قنّانی بغدادی معروف به ابن جرّاح کاتب،
[۱] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۴، ص۹۴.    
[۲] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۶۹.    
[۳] علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۱۰۲.    
محدث، مورخ و از بزرگان علمای امامیه در سده چهارم و پنجم (هجری قمری) که به نظر می‌رسد در بغداد سکونت داشته است.
[۴] سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص۱۴۵.    

شیخ طوسی از وی یاد نکرده است، ولی نجاشی و رجالیون
[۵] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۴، ص۹۴.    
پس از او، وی را توثیق کرده و به مدح او پرداخته‌اند.
[۶] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۶۹.    
[۷] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ص۲۹۴.
[۸] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ص۲۹۵.

به گفته نجاشی او احادیث بسیاری نقل کرده و روایات منقول از او صحیح تلقی می‌شود.
[۹] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۶۹.    

با وجود این، نام او در سند روایات، کمتر به چشم می‌خورد و تنها سید بن طاووس در باب نمازهای مستحبی شب جمعه دو روایت از او نقل کرده است.
[۱۰] سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص۱۴۵.    
[۱۱] سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص۱۴۷.    
[۱۲] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۴، ص۹۴.    

او در زمانی که کاتبان نقش مهمی در نقل حدیث و نشر علوم داشته‌اند، به کتابت آثار دانشمندان نیز می‌پرداخت و نجاشی که معاصر او بود، بعضی از این آثار را از او خریداری می‌کرد.
[۱۳] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۷۰.    


ابوالحسن از حسین بن سلیمان بن منصور قنّانی روایت کرده است.
[۱۴] سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص۱۴۵.    


علی بن عبداللّه شاگردی به نام استاد نجاشی ابوالفرج محمد بن علی بن یعقوب قُنّانی (م ۴۵۰ هـ.ق) داشت که از او روایت می‌کند.
[۱۵] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۴، ص۹۴.    


ابن جرّاح دو اثر داشت که عبارتند از:
• نوادر الأخبار در تاریخ؛
• کتاب طُرق خبر الولایه.
[۱۶] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۷۰.    


قنانی سرانجام در سال ۴۱۳ (هجری قمری) درگذشت.
[۱۷] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۷۰.    
[۱۸] علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۱۰۲.    


(دیگر منابع:
[۱۹] ابن داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۲۴۷.    
[۲۰] جزایری، عبدالنبی، حاوی الاقوال، ج۲، ص۴۳.
[۲۱] جزایری، عبدالنبی، حاوی الاقوال، ج۲، ص۴۴.
[۲۲] قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرجال، ج۴، ص۲۰۶.    
[۲۳] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۵۸۹.    
[۲۴] علامه حلی، ایضاح الاشتباه، ص۲۲۳.    
[۲۵] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۵۸۹.    
[۲۶] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۷۵.    
[۲۷] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۷، ص۴۹۱.    
[۲۸] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۷، ص۴۹۲.    
[۲۹] مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۵، ص۲۸.    
[۳۰] ترابی، علی اكبر، موسوعة الرجالیة المیسّره، ج۱، ص۶۱۰.
[۳۱] بصری، احمد بن عبدالرضا، فائق المقال، ص۱۳۳.
[۳۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۱، ص۱۸۹.    
[۳۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۶۳.    
[۳۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۴.    
[۳۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۶۷۹.    
[۳۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۸۵.    
[۳۷] مجلسی، محمدباقر، الوجیزه، ص۷۲.
[۳۸] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۱۲۰.    
)
۱. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۴، ص۹۴.    
۲. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۶۹.    
۳. ↑ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۱۰۲.    
۴. ↑ سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص۱۴۵.    
۵. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۴، ص۹۴.    
۶. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۶۹.    
۷. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ص۲۹۴.
۸. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ص۲۹۵.
۹. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۶۹.    
۱۰. ↑ سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص۱۴۵.    
۱۱. ↑ سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص۱۴۷.    
۱۲. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۴، ص۹۴.    
۱۳. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۷۰.    
۱۴. ↑ سید بن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص۱۴۵.    
۱۵. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۴، ص۹۴.    
۱۶. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۷۰.    
۱۷. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص۲۷۰.    
۱۸. ↑ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۱۰۲.    
۱۹. ↑ ابن داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۲۴۷.    
۲۰. ↑ جزایری، عبدالنبی، حاوی الاقوال، ج۲، ص۴۳.
۲۱. ↑ جزایری، عبدالنبی، حاوی الاقوال، ج۲، ص۴۴.
۲۲. ↑ قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرجال، ج۴، ص۲۰۶.    
۲۳. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۵۸۹.    
۲۴. ↑ علامه حلی، ایضاح الاشتباه، ص۲۲۳.    
۲۵. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۵۸۹.    
۲۶. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۷۵.    
۲۷. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۷، ص۴۹۱.    
۲۸. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۷، ص۴۹۲.    
۲۹. ↑ مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۵، ص۲۸.    
۳۰. ↑ ترابی، علی اكبر، موسوعة الرجالیة المیسّره، ج۱، ص۶۱۰.
۳۱. ↑ بصری، احمد بن عبدالرضا، فائق المقال، ص۱۳۳.
۳۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۱، ص۱۸۹.    
۳۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۶۳.    
۳۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۴.    
۳۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۶۷۹.    
۳۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۸۵.    
۳۷. ↑ مجلسی، محمدباقر، الوجیزه، ص۷۲.
۳۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۱۲۰.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «علی بن عبداللّه قنّانی»، ج۳، ص۲۵۹-۲۵۸.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 413 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | علمای قرن 5 (قمری) | کاتبان قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری) | محدثان قرن 5 (قمری) | مورخان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار