علی هزلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علی بن عبدالجبار هذلی (
۴۲۸ ـ
۵۱۹ هـ.ق) ادیب، شاعر و لغتدان برجسته سده پنجم و ششم (هجری قمری) بود.
او در لغت و
ادبیات سرآمد زمان خود به شمار می‌رفت.
در
اسکندریه با ابوطاهر سلفی مکاتبه و معاشرت داشت.
از استادان او می‌توان به ابوالقاسم بن قطاع صقلی اشاره کرد.
از آثار برجسته‌اش قصیده‌ای در ردّ احمد بن یحیی بن اسحاق معروف به ابن راوندی، متکلم ملحد، است.
این قصیده شامل یازده هزار بیت با قافیه یکسان و نکات ادبی فراوان است.
وی در سال ۵۱۹ (هجری قمری) در اسکندریه درگذشت.
ابوالحسن علی بن عبدالجبار بن سلامة بن عیذون هذلی تونسی را
ابوطاهر سلفی به نقل از خود وی می‌نویسد: «او در ماه
ذی الحجه سال ۴۲۸ (هجری قمری) در تونس متولد شد.»
او ادیب و شاعر و از پیشوایان
علم لغت و حافظ آن بود و در زمان خویش فردی بی نظیر در این فن محسوب می شد.
وی قدرت بسیاری در سرودن شعر داشت.
سلفی می‌نویسد: «او اشعاری را که از ابومحمد شواذکی قیروانی شنیده بود، برای من در اسکندریه خواند. هم‌چنین قصیده‌هایی برایم می‌فرستاد و من آنها را جواب می‌دادم.»
از جمله قصاید معروف او قصیده‌ای در ردّ احمد بن یحیی بن اسحاق مشهور به ابن راوندی (م
۲۹۸ هـ.ق)، از متکلمان مشهور به الحاد می‌باشد.
این قصیده مشتمل بر یازده هزار بیت، قافیه‌های یکسان و دربردارنده نکات ادبی بسیاری است.
تونسی خود درباره استادان و کسانی که ملاقات کرده چنین می‌گوید: «در ادبیات و لغت فردی عالم‌تر از ابوالقاسم بن قطاع صقلی ندیدم و بسیار از او بهره بردم. ابوبکر محمد بن علی بن برغوثی لغتدان را نیز در مازَر، از جزایر صقلیه ملاقات کردم، ولی مطلبی از او نگرفتم. هم‌چنین ابوعلی حسن بن رشیق ازدی قیروانی را در آنجا دیدم و مقداری از اشعار خویش را برایم قرائت نمود.»
ابوالحسن گفته است که در ادبیات و لغت از ابوالقاسم بن قطاع صقلی بسیار بهره بردم.
علی بن عبدالجبار اشعاری دارد به نام
قصیدة فی الرد علی المرتد البغدادی که بدان اشاره شد.
هذلی در سال ۵۱۹ (هجری قمری) در اسکندریه درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «علی بن عبدالجبار هذلی»، ج۴، ص۲۴۰.
