• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن اسعد حکیمی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن اسعد حکیمی


محمد بن اسعد حکیمی (۴۸۴ ـ ۵۶۷هـ.ق) فقیه، مفسر، لغوی، واعظ و شاعر حنفی‌ مذهب بود.
تحصیلات خود را در بغداد به پایان رساند و سپس در دمشق به تدریس پرداخت.
او در مدارس معتبری چون صادریه، طرخانیه و معینیه تدریس کرد و مورد توجه حاکمان محلی قرار گرفت.
وی از اساتیدی چون حریری و ابوطالب زینبی بهره برد و شاگردانی همچون ابن سمعانی تربیت کرد.
درباره شخصیت او نظرات متفاوتی وجود دارد؛ برخی او را فاضل و دانشمند دانسته‌اند و برخی دیگر، چون ابن ناصر، وی را دروغ‌پرداز معرفی کرده‌اند.
از آثار وی می‌توان به اسباب‌النزول، تفسیر القرآن، شرح مقامات الحریری و نظم مختصر القدوری اشاره کرد.
او در سال ۵۶۷ (هجری قمری) (یا به روایتی ۵۶۹ (هجری قمری)) در دمشق درگذشت و در مقبره باب‌الصغیر به خاک سپرده شد.



ابوالمظفر محمد بن اسعد بن محمد بن نصر حکیمی (حلیمی) عراقی
[۱] ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۴۶.    
[۲] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۵.    
[۳] نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
[۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
[۵] سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ص۹۲.    
[۶] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۲.    
[۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۴۵.    
[۸] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۴۳۷.    
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۵۲۹.    
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
[۱۱] ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
[۱۲] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۹۹.    
[۱۳] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۶۷.    
[۱۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۱۵] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
[۱۶] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
معروف به ابن حکیم
متولد ماه ربیع الاول سال ۴۸۴ (هجری قمری) می‌باشد.
[۱۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۱۸] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
[۱۹] ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۴۶.    
وی فقیهی حنفی مذهب، واعظ، مفسر، لغوی و شاعرپیشه بود که در بغداد به فراگیری فقه و دیگر دانش‌های زمان پرداخته و بعد از فراغت از تحصیل مدتی در دمشق سکنا گزید و در مدرسه جویا به تدریس مشغول شد تا این‌که معین الدوله امیر آن‌جا مدرسه‌ای برای وی بنا نمود.
[۲۰] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۵.    
[۲۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
[۲۲] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۹۹.    
[۲۳] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۶۷.    
[۲۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۲۵] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
او در آن‌جا مورد قبول و احترام همگان واقع شده و در مدارس صادریه، طرخانیه و معینیه به تدریس پرداخت.
[۲۶] نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
[۲۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
[۲۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    

ابن عساکر بیان داشته که وی در فتنه ماردین، شعری سروده و آن را به خط خودش برای من نوشته است.
[۲۹] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۶.    
[۳۰] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۹۹.    
[۳۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
ابن سمعانی در باب آشنایی خود با او، از دیدار و صحبت با وی در دمشق سخن به میان آورده و یادآور شده که گفته‌های حکیمی را که به دست افراد موثقی نوشته شده بودند دیده است.
ولی ابن ناصر وی را فردی دروغگو و قصه پرداز خطاب کرده و مدعی شده هیچ گاه حکیمی را بین اصحاب حدیث ندیده و وی هرگز در بغداد چیزی نشنیده است.
[۳۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۳۳] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۲.    
[۳۴] ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
[۳۵] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
برخی نیز او را فردی خلیط، بی مروت و بی‌اعتماد و اعتبار دانسته‌اند.
[۳۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۳۷] ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۴۶.    

ابوالمظفر از افرادی چون حریری،
[۳۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
[۳۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
ابوعلی محمد بن سعید بن نبهان کاتب
[۴۰] سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ص۹۳.    
[۴۱] ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
[۴۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
و نورالهدی زینی،
[۴۳] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۶.    
ابومحمد تمیمی
[۴۴] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۶.    
و ابوطالب زینبی در بغداد
[۴۵] سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ص۹۳.    
[۴۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
و حسین محمد بن علی رییس حدیث شنیده است.
[۴۷] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۲.    

کسانی چون ابوالمواهب بن صصری،
[۴۸] نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
[۴۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
ابوالقاسم صصری،
[۵۰] نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
[۵۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
قاضی ابونصر شیرازی
[۵۲] نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
[۵۳] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
[۵۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
و ابن سمعانی از شاگردان وی محسوب می‌شوند.
[۵۵] نعیمی دمشقی،عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
[۵۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۴.    
[۵۷] ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    

حکیمی کتاب‌هایی تالیف کرده که آثار او عبارت‌اند از:
• اسباب النزول؛
[۵۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
• تفسیر القرآن؛
[۵۹] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
[۶۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۶۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
• شرح الشهاب للقضاعی؛
[۶۲] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
[۶۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۶۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
[۶۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
• شرح مقامات الحریری؛
[۶۶] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
[۶۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
• نظم مختصر القدوری فی فروع الفقه الحنفی،
[۶۸] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
[۶۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
که اصل آن متعلق به ابوالحسین احمد بن محمد قدوری بغدادی حنفی متوفای ۴۲۸ (هجری قمری) می‌باشد
[۷۰] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۶۳۱.    
و وی آن را به نظم درآورده است.
[۷۱] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
[۷۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
[۷۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۷۴] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    

عراقی در سال ۵۶۷ (هجری قمری) در دمشق وفات یافته و در مقبره باب الصغیر مدفون گردید.
[۷۵] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۴۵.    
[۷۶] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۵۲۹.    
[۷۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۴.    
[۷۸] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۶۷.    
[۷۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۸۰] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
[۸۱] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
سال ۵۶۹ (هجری قمری) را نیز به احتمال ضعیف به عنوان تاریخ وفات او ذکر کرده‌اند.
[۸۲] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۴۳۷.    
(دیگر منابع:
[۸۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۵۲۹.    
[۸۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
[۸۵] ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
[۸۶] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۹۹.    
[۸۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۶۷.    
[۸۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
[۸۹] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
[۹۰] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
)
۱. ↑ ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۴۶.    
۲. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۵.    
۳. ↑ نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
۵. ↑ سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ص۹۲.    
۶. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۲.    
۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۴۵.    
۸. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۴۳۷.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۵۲۹.    
۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۱۱. ↑ ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
۱۲. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۹۹.    
۱۳. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۶۷.    
۱۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۱۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
۱۶. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۱۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۱۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۱۹. ↑ ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۴۶.    
۲۰. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۵.    
۲۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۲۲. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۹۹.    
۲۳. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۶۷.    
۲۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۲۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۲۶. ↑ نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
۲۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۲۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۲۹. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۶.    
۳۰. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۹۹.    
۳۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۳۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۳۳. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۲.    
۳۴. ↑ ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
۳۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
۳۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۳۷. ↑ ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۴۶.    
۳۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۳۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
۴۰. ↑ سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ص۹۳.    
۴۱. ↑ ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
۴۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۴۳. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۶.    
۴۴. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۲، ص۴۶.    
۴۵. ↑ سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ص۹۳.    
۴۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۴۷. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۲.    
۴۸. ↑ نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
۴۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۵۰. ↑ نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
۵۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۵۲. ↑ نعیمی دمشقی، عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
۵۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
۵۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۵۵. ↑ نعیمی دمشقی،عبد القادر بن محمد، الدارس فی تاریخ المدارس، ج۱، ص۴۱۴.    
۵۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۴.    
۵۷. ↑ ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
۵۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
۵۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۶۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۶۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
۶۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۶۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۶۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
۶۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
۶۶. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۶۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۶۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۶۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۷.    
۷۰. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۶۳۱.    
۷۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۷۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۷۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۷۴. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۷۵. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۴۵.    
۷۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۵۲۹.    
۷۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۴.    
۷۸. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۶۷.    
۷۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۸۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
۸۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    
۸۲. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۴۳۷.    
۸۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۵۲۹.    
۸۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۹، ص۲۹۳.    
۸۵. ↑ ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۸۱.    
۸۶. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۹۹.    
۸۷. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۶۷.    
۸۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۱.    
۸۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۸۰.    
۹۰. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۹، ص۵۰.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن اسعد حکیمی»، ج۴، ص۳۱۰.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 567 (قمری) | زادگان سال 484 (قمری) | شاعران حنفی‌ قرن 6 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | فقهای حنفی قرن 6 (قمری) | لغویان قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار