محمد بن حسن مذحجی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن حسن مذحجی (حدود
۳۴۰ ـ حدود
۴۲۰ هـ.ق) از پزشکان، ادیبان و منجمان برجسته اندلس بود.
او شاگردانی چون ابن حزم داشت و در
طب،
منطق و
فلسفه تبحر یافت و پزشک دربار ابوعامر منصور بود.
وی علاوه بر هوش و ثروت فراوان، به برده‌فروشی خاصی شهرت داشت که در آن کنیزان را آموزش می‌داد و با قیمت بالا می‌فروخت.
نزد مردم جایگاه والایی داشت و آثارش شامل
التشبیهات من اشعار اهل الاندلس و
محمد و سعدی است.
ایشان حدود سال ۴۲۰ (هجری قمری) در سرقسطه درگذشت.
ابوعبداللّه محمد بن حسن بن حسین مَذْحِجی اندلسی مشهور به
ابن کتّانی اهل
قرطبه از شهرهای بزرگ
اندلس بود.
او در حدود سال ۳۴۰ (هجری قمری) به دنیا آمد و از پزشکان
و ادیبان
اندلس به شمار می‌رفت.
وی در آغاز شورش بر ضد خلافت
امویان از قرطبه به سرقسطه رفت و عمر خود را در آن‌جا به سر آورد.
ابوعبداللّه نزد کسانی چون عمویش محمد بن حسن
و
محمد بن عبدون جبلی و
عمر بن یونس حرّان به تحصیل پزشکی، منطق، فلسفه و ادبیات پرداخت.
وی در این فنون خاصه در پزشکی چیره دست شد،
به علم نجوم نیز آگاهی داشت.
محمد بن حسن شاگردانی داشت که از شاگردان او می‌توان
ابن حزم اندلسی و مصحفی
را برشمرد.
وی استاد ابن حزم در منطق بوده است.
ابن کتانی به عنوان پزشک به خدمت وزیر ابوعامر منصور و پسرش ابومروان منصور درآمد.
وی فردی باذکاوت بوده و هوشی سرشار داشت.
او فهیم، صاحب ثروت و مال بسیار بوده است.
به گفته ابن بسّام، ابن کتّانی برده‌فروشی می‌کرده و در این کار شیوه‌ای ویژه داشته است.
او کنیزان را دانش، ادب، هنر و مخصوصاً آواز می آموخت و سپس به بهایی گزاف می‌فروخت و به این عمل خود مباهات می‌کرد.
گویند وی نزد خواص و عوام محبوبیت داشت.
اندلسی آثاری داشته که عبارتند از:
• التشبیهات من اشعار اهل الاندلس؛
• کتاب مُحمد و سُعْدی.
مذحجی سرانجام در حدود سال ۴۲۰ (هجری قمری) از دنیا رفت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن حسن مذحجی»، ج۳، ص۳۶۷.
