محمد بن خلف اوریولی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن خلف اوریولی (م
۵۲۰ هـ.ق) فقیه، محدث، حافظ و نقاد برجسته شرق
اندلس بود.
در اوریوله، از نواحی مرسیه زاده شد و از خانواده‌ای عالم برخاست؛ پدرش خلف بن سلیمان فقیه و شاعر بود.
ایشان از مشایخ متعددی چون ابوبکر بن حیدره، رشاطی و ابن صدفی حدیث نقل کرده است.
او به ذکاوت و حافظه قوی شهره بود و در نقل حدیث مشقت‌های فراوانی تحمل کرد.
به‌رغم شهرت علمی، فردی گوشه‌گیر بود و از پذیرش مناصب رسمی گریزان بود.
آثار مهم وی
التذییل بر الاستیعاب،
التنبیه علی اوهام ابی‌عمر و
تصحیح المعجم ابن قانع است.
ایشان در سال
۵۱۹ (هجری قمری) یا ۵۲۰ (هجری قمری) درگذشت.
ابوبکر محمد بن خلف بن سلیمان أوریولی اندلسی مِرسی معروف به
ابن فتحون فقیه، حافظ، محدث، نقاد، آشنا به تاریخ و رجال حدیث و از اهالی اُوریوله، از آبادی‌های مرسیه اندلس بود.
ایشان در حفظ، ذکاوت و تیزهوشی گوی سبقت را از همگان ربوده و در راه شنیدن و حفظ حدیث، سختی‌ها و مشقات بسیاری متحمل شد.
به گفته ابن ابار، او و استادش ابوبکر بن حیدره از مفاخر شرق اندلس به شمار می‌رفتند.
با وجود این درباره وی گفته شده است او بسیار گوشه‌گیر بود.
ایشان حتی هنگامی که یکی از مشایخش برای پذیرفتن منصب قضاوت شهر دانیه، از شهرهای اندلس به وی اصرار کرد.
او شب هنگام از میان مردم خارج شد و تا مدت‌ها مخفی زندگی کرد.
أوریولی از پدرش خلف بن سلیمان بن فتحون (م
۵۰۵ هـ.ق) که فقیه، ادیب و شاعر بوده و کتابی در علم شروط نوشته است، روایت کرده است.
وی همچنین از جدش سلیمان،
ابوالحسن بن اخی الروش،
ابوبکر بن حیدره،
ابوالولید بن دبّاغ،
ابومحمد رشاطی،
ابوالحسن طاهر بن مفوز،
ابوعلی حسین بن محمد صدفی
و ابوعلی بن سُکَّره نیز روایت می‌کند.
ابوبکر کتاب‌هایی تالیف کرده که آثار او عبارت‌اند از:
• ذیلی بر کتاب الإستیعاب فی معرفة الأصحاب ابن عبدالبرّ به نام التذییل؛
در دو مجلد بزرگ که گاهی از این کتاب به عنوان الاستلحاق علی الاستیعاب یاد می‌شود.
• التنبیه علی اوهام ابی عمر؛ که اشتباهات ابن عبدالبر را در کتاب مذکور برمی‌شمرد.
• اصلاح اوهام کتاب المعجم اثر ابن قانع.
سلیمان درنهایت در سال ۵۱۹ (هجری قمری) یا ۵۲۰ (هجری قمری) درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن خلف اوریولی»، ج۴، ص۲۸۹.
]]
