محمد بن عبدالرحمان اشتری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن عبدالرحمان اشتری (زنده در
۵۰۶ هـ.ق) متکلم اشعری بود.
لقب او به فرد یا مکانی نزدیک همدان نسبت داده شده است.
اطلاعات کمی درباره زندگی وی در منابع ثبت شده است.
وی در سال ۵۰۶ (هجری قمری) ارجوزه‌ای با عنوان
العُمدة المُنَبِّهَة عن رَقدة المُشَبِّهَةدر رد فرقه مشبّهه، برای ولیعهد وقت،
مسترشد بالله عباسی، تألیف کرد.
محب‌الدین بن نجار این اثر را در
مصر دیده و با وجود زیبایی آن، مطالبش را شگفت‌انگیز دانسته است.
چراکه نویسنده در آن احادیثی چون حدیث نزول برخلاف رأی رایج در مذهب اشعری را انکار کرده است.
از شاگردان او، ابوالقاسم هبه‌الله بن بدر بن ابی‌الفرج مقری بود که این اثر را در
بغداد از وی شنید.
ابوحامد ( ابوطاهر ) محمد بن عبدالرحمان بن محمد اشتری گفته شده لقب اشتری منسوب به فردی با همین نام یا مکانی در نزدیکی شهر
همدان است.
وی از متکلمان
اشعری مذهب قرن
پنجم و
ششم (هجری قمری) بود.
منابع اطلاعات بسیاری از زندگی او به دست نمی‌دهند.
محمد بن عبدالرحمان شاگردانی داشته که از جمله شاگردان او ابوالقاسم هبه اللّه بن بدر بن ابی الفرج مقری بود
که کتاب
العمدة المنبهه عن رقدة المشبهه را در بغداد از وی شنید.
درباره آثار
ابوحامد گفته‌اند وی در سال ۵۰۶ (هجری قمری)
برای مسترشد باللّه عباسی (خلافت
۵۱۲ ـ
۵۲۹ هـ.ق)،
که در این زمان ولیعهد بود، ارجوزه‌ای
در رد مشبهه
موسوم به
العمدة المنبهه عن رقدة المشبهه نگاشت.
محب‌الدین بن نجار این ارجوزه را در مصر دیده و آن را اثری زیبا توصیف می‌کند و ضمنا مطالب این کتاب را عجیب می‌داند.
زیرا در این اثر، اشتری احادیث صحیح، مانند حدیث نزول را انکار کرده و راویان آن را ضعیف می‌داند، با این‌که در
مذهب اشعری این روایات مقبول است.
اشتری تا سال ۵۰۶ (هجری قمری) زنده بوده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن عبدالرحمان اشتری»، ج۴، ص۲۸۳.
