• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن علی هروی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن علی هروی


محمد بن علی هروی (۳۷۲ ـ ۴۳۳ هـ.ق) ادیب، نحوی، لغوی و محدث، در مصر سکونت داشت.
او نزد ابوعبید احمد بن محمد هروی علم آموخت و از ابویعقوب نجیرمی و ابواسامه جناده بن محمد نحوی روایت کرد.
ابوبکر محمد بن حسن تمیمی لغوی از شاگردان او بود.
وی ریاست مؤذنان جامع عمرو بن عاص را بر عهده داشت.
کتاب‌های مهمی چون الاسفار (شرح الفصیح)، التلویح فی شرح الفصیح، المثلثات و المنمّق را تألیف کرد.
ایشان در سال ۴۳۳ (هجری قمری) در مصر درگذشت.



ابوسهل محمد بن علی بن محمد هروی
[۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۲] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
[۳] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    
[۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۲۰.    
[۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
[۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
ادیب، نحوی، لغوی و محدث
[۸] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
[۹] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۱۰] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۱۹۰.    
[۱۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
[۱۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۱۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
که در ماه رمضان سال ۳۷۲ (هجری قمری) متولد شد
[۱۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۱۵] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
[۱۶] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    
[۱۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
[۱۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
و ساکن مصر بود.
[۱۹] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
[۲۰] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    


ابوسهل نزد ابوعبید احمد بن محمد هروی صاحب کتاب الغریبین علم آموخت و از او روایت کرد.
[۲۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۲۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۱.    
[۲۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۲۴] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    

همچنین از ابویعقوب نجیرمی
[۲۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
[۲۶] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
و ابواسامه جناده بن محمد نحوی روایت کرد.
[۲۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۲۸] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    


محمد بن علی شاگردانی داشت که از جمله شاگردان او، ابوبکر محمد بن حسن تمیمی لغوی بود.
[۲۹] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۱.    


هروی متولی ریاست مؤذنان در جامع عمرو بن عاص در مصر بود.
[۳۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۳۱] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
[۳۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    
[۳۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۳۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۳۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    

دارای خطی صحیح و دقیق بوده و بسیاری از کتب لغت و نحو
[۳۶] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
از جمله کتاب الصحاح جوهری را به خط خودش نوشت.
[۳۷] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    


ابوسهل کتاب‌هایی تألیف کرد که عبارتند از:
• کتاب الفصیح ثعلب را شرح کرده و آن را الاسفار نامید؛
[۳۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۳۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
[۴۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۴۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۱.    

• همچنین او این کتاب را تلخیص و تهذیب کرده و آن را التلویح فی شرح الفصیح نامید.
[۴۲] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۴۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۴۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۲۰.    
[۴۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
[۴۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۴۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۱.    

دیگر آثار او:
• کتاب اسماء الاسد؛
[۴۸] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۴۹] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۵۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۵۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۱.    

• اسماء السیف؛
[۵۲] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۵۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۵۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
[۵۵] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۵۶] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۱.    

• المثلثات؛
• المنمّق و المکنّی و المبنّی.
[۵۷] سزگین، فواد، تاریخ التراث العربی، ج۸، جزء۲، ص۴۷۷.



هروی در سال ۴۳۳ (هجری قمری) در مصر درگذشت.
[۵۸] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
[۵۹] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
[۶۰] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۱.    
[۶۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۶۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
[۶۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    

در بعضی منابع متأخر مرگ او در سال ۴۲۱ (هجری قمری) آمده است.
[۶۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۲۰.    

(دیگر منابع:
[۶۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
[۶۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۶۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
)


۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۲. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
۳. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    
۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۲۰.    
۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
۸. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
۹. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۱۰. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۱۹۰.    
۱۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
۱۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۱۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
۱۴. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۱۵. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
۱۶. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    
۱۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
۱۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۱۹. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
۲۰. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    
۲۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۲۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۱.    
۲۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۲۴. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
۲۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
۲۶. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۲۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۲۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
۲۹. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۱.    
۳۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۳۱. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
۳۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    
۳۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۳۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۳۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    
۳۶. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
۳۷. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۰.    
۳۸. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۳۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
۴۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۴۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۱.    
۴۲. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۴۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۴۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۲۰.    
۴۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
۴۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۴۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۱.    
۴۸. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۴۹. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۵۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۵۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۱.    
۵۲. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۵۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۵۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
۵۵. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۵۶. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۱.    
۵۷. ↑ سزگین، فواد، تاریخ التراث العربی، ج۸، جزء۲، ص۴۷۷.
۵۸. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۵۷۹.    
۵۹. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۱۹۵.    
۶۰. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۹۱.    
۶۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۶۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
۶۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۶۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۲۰.    
۶۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۹.    
۶۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۶۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۶۰.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن علی هروی»، ج۳، ص۳۷۹.


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 5 (قمری) | درگذشتگان سال 433 (قمری) | زادگان سال 372 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | لغویان قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری) | محدثان قرن 5 (قمری) | نحویان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار