مراحل حکم خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مراتب مختلف
حکم شرعی را گویند که به معنای چگونگی شکل گیری حکم و رسیدن آن به
مکلف می‌باشد.
در مراتب شکل گیری حکم اختلاف است؛ عده‌ای معتقدند حکم دو مرتبه دارد:
۱. مرتبه
جعل و
انشا ؛
۲. مرتبه
فعلیت .
برخی دیگر هم چون مرحوم «
محقق خراسانی » معتقدند حکم شرعی چهار مرحله دارد:
۱. مرحله
اقتضا ؛ یعنی
شارع مصالح و مفاسدی راکه در ذات اشیا وجود دارد و زمینه جعل حکم بر اساس آنها فراهم می‌گردد، در نظر می‌گیرد؛
۲. مرحله انشا، که شارع طبق همان مصالح و مفاسد،
احکام مناسبی را قانون گذاری می‌کند؛
۳. مرحله فعلیت، و آن مرحله اعلان و وادار نمودن مکلف به انجام فعل و یا ترک آن است؛
۴. مرحله
تنجز یا
تنجیز ، و آن مرحله‌ای است که حکم به مکلف رسیده و برای ترک آن عذری ندارد.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مراحل حکم».
