• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

معده

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



معده بخشی کیسه‌مانند از دستگاه گوارش است که بین مری و اثناعشر قرار دارد و در مباحث فقهی مانند طهارت، صوم و نکاح مطرح می‌شود. احکامی چون خروج باد از معده، شست‌وشوی معده یا آندوسکوپی در روزه و شرط رسیدن شیر به معده کودک در رضاع، به آن مربوطند. همچنین پرخوری و انجام برخی اعمال مانند استحمام یا آمیزش در حالت پری معده مکروه دانسته شده است.



معده: قسمت کیسه مانند لوله گوارش، واقع شده میان مری و اثنا عشر.
[۱] انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، واژه «معده».
از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صوم، نکاح و اطعمه و اشربه نام برده‌اند.


شکمبه یا سیرابی -که نخستین و بزرگترین بخش معده نشخوار کنندگان به شمار می‌رود ـ از حیوان حلال گوشت، همچون گوسفند، حلال است (←شکمبه).
بادی که موجب نقض وضو میشود، بادی است که از معده یا روده‌ها خارج می‌شود. بنابر این، بادی که از دُبُر آدمی یا از قُبُل زن خارج میشود، در صورتی که از معده یا روده‌ها نباشد، موجب بطلان وضو نمیشود (← باد معده).
از اسباب وجوب وضو، خروج بول و غایط است؛ لیکن آیا خروج از مخرج غیر طبیعی سبب وضو میگردد یا نه؟ مسئله اختلافی است از جمله اقوال تفصیل میان خروج آن از زیر و بالای معده است که تنها در فرض نخست، سبب وضو می‌شود. آیا داخل کردن دستگاه عکس برداری در معده (آندوسکوپی) در صورتی که مستلزم ارتکاب دیگر مبطلات روزه نگردد، روزه را باطل میکند یا نه؟ مسئله محل اشکال و اختلاف است.
[۱۰] بهجت، محمدتقی، استفتائات، ج‌۲، ص‌۳۶۵.
شست و شوی معده از طریق سوند معده و مانند آن باعث بطلان روزه میشود.
[۱۱] بهجت، محمدتقی، استفتائات، ج‌۲، ص‌۳۶۴.
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج‌۲، ص‌۱۰۵.
در نشر حرمت و ایجاد محرمیت به وسیله رضاع (← رضاع)، علاوه بر مکیدن شیر توسط کودک، رسیدن آن به معده وی در حال زنده بودن، شرط است. آمیزش با همسر،
[۱۴] حر عاملی، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعة، ج‌۲۰، ص‌۲۵۵.
[۱۵] خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیله، ج‌۲، ص‌۲۴۰.
همچنین استحمام
[۱۶] مجلسی، محمدباقر، روضة المتقین، ج‌۹، ص‌۲۳۵.
[۱۷] حر عاملی، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعة، ج‌۲، ص‌۵۲.
هنگام پر بودن معده مکروه است. پر کردن معده از غذا مکروه میباشد. مستحب است یک سوم آن غذا، یک سوم آب و یک سوم برای تنفس باشد
[۱۸] مراجع معظم تقلید، توضیح المسائل مراجع، ج‌۲، ص‌۶۰۷.
(←سیری).
(← قلس)


۱. انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، واژه «معده».
۲. خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیله، ج‌۲، ص‌۱۶۱.    
۳. جعفری، کاشف‌الغطاء، کشف الغطاء، ج‌۲، ص‌۱۲۰–۱۲۱.    
۴. طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج‌۱، ص‌۳۴۷.    
۵. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج‌۱، ص‌۳۹۶–۴۰۲.    
۶. طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج‌۱، ص‌۳۳۰.    
۷. آملی، محمدتقی‌، مصباح الهدی، ج‌۳، ص‌۱۱۴–۱۱۵.    
۸. اراکی، محمدعلی، توضیح المسائل (اراکی)، ص‌۵۳۸.    
۹. فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج‌۱، ص‌۱۴۸.    
۱۰. بهجت، محمدتقی، استفتائات، ج‌۲، ص‌۳۶۵.
۱۱. بهجت، محمدتقی، استفتائات، ج‌۲، ص‌۳۶۴.
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج‌۲، ص‌۱۰۵.
۱۳. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج‌۲۹، ص‌۲۹۵.    
۱۴. حر عاملی، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعة، ج‌۲۰، ص‌۲۵۵.
۱۵. خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیله، ج‌۲، ص‌۲۴۰.
۱۶. مجلسی، محمدباقر، روضة المتقین، ج‌۹، ص‌۲۳۵.
۱۷. حر عاملی، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعة، ج‌۲، ص‌۵۲.
۱۸. مراجع معظم تقلید، توضیح المسائل مراجع، ج‌۲، ص‌۶۰۷.







جعبه ابزار