• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مِثلُ (صرف و نحو)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مِثلُ (صرف و نحو)

مِثلُ از اصطلاحات ادبیات عرب، از اسم‌هاى متوغّل در ابهام است و همواره اضافه مى‌شود.

فهرست مندرجات

۱ - تعریف
۲ - ویژگی های صرفی و نحوی
۳ - شواهد قرآنی
       ۳.۱ - مِثْلُ (سوره فاطر/سوره۳۵، آیه۱۴)
       ۳.۲ - مِّثْلَ (سوره فصلت/سوره۴۱، آیه۱۳)
       ۳.۳ - مِّثْلُهُ (سوره آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۰)
       ۳.۴ - مِّثْلِهِ (سوره یس/سوره۳۶، آیه۴۲)
       ۳.۵ - مِّثْلُنَا (سوره شعراء/سوره۲۶، آیه۱۵۴)
       ۳.۶ - مِثْلِنَا (سوره مومنون/سوره۲۳، آیه۴۷)
       ۳.۷ - مِّثْلَكُمْ (سوره مومنون/سوره۲۳، آیه۳۴)
       ۳.۸ - مِّثْلُكُمْ (سوره فصلت/سوره۴۱، آیه۶)
       ۳.۹ - مِّثْلُهُمْ (سوره نساء/سوره۴، آیه۱۴۰)
       ۳.۱۰ - مِثْلَهُم (سوره یس/سوره۳۶، آیه۸۱)
۴ - پانویس
۵ - منبع

مِثلُ در اصطلاح ادبیات عرب، از اسم‌هاى متوغّل در ابهام است و همواره اضافه مى‌شود.

۱. از اسم‌هاى متوغّل در ابهام است و همواره اضافه مى‌شود:
«هُمْ مِثْلُهُ فى البَلادةِ» (آنها در کودنی مانند او هستند).
۲. به معناى «شبيه» است و بر حسب موقعيّت خود در جمله، اعراب مى‌پذيرد.
[۱] یعقوب، امیل، موسوعة النحو و الصرف و الاعراب، ص۱۰۰.    
[۲] فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ج۱، ص۲۱۴.    
در ادامه برخی شواهد قرآنی مربوط به مِثلُ ارائه می‌شود:

۳.۱ - مِثْلُ (سوره فاطر/سوره۳۵، آیه۱۴)

• (إِن تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءَکُمْ وَ لَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَکُمْ ۖ وَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَکْفُرُونَ بِشِرْکِکُمْ ۚ وَ لَا یُنَبِّئُکَ مِثْلُ خَبِیرٍ)
[۳] فاطر/سوره۳۵، آیه۱۴.    

۳.۲ - مِّثْلَ (سوره فصلت/سوره۴۱، آیه۱۳)

• (فَإِن أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنذَرْتُکُمْ صَاعِقَةً مِّثْلَ صَاعِقَةِ عَادٍ وَ ثَمُودَ)
[۴] فصلت/سوره۴۱، آیه۱۳.    

۳.۳ - مِّثْلُهُ (سوره آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۰)

• (إِن یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِّثْلُهُ ۚ وَ تِلْکَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ وَ لِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ یَتَّخِذَ مِنکُمْ شُهَدَاءَ ۗ وَ اللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ)
[۵] آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۰.    

۳.۴ - مِّثْلِهِ (سوره یس/سوره۳۶، آیه۴۲)

• (وَ خَلَقْنَا لَّهُمْ مِّن مِّثْلِهِ مَا یَرْکَبُونَ)
[۶] یس/سوره۳۶، آیه۴۲.    

۳.۵ - مِّثْلُنَا (سوره شعراء/سوره۲۶، آیه۱۵۴)

• (مَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا فَأْتِ بِآیَةٍ إِن کُنتَ مِنَ الصَّادِقِینَ)
[۷] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۵۴.    

۳.۶ - مِثْلِنَا (سوره مومنون/سوره۲۳، آیه۴۷)

• (فَقَالُوا أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَیْنِ مِثْلِنَا وَ قَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُونَ)
[۸] مومنون/سوره۲۳، آیه۴۷.    

۳.۷ - مِّثْلَكُمْ (سوره مومنون/سوره۲۳، آیه۳۴)

• (وَ لَئِنْ أَطَعْتُم بَشَرًا مِّثْلَکُمْ إِنَّکُمْ إِذًا لَّخَاسِرُونَ)
[۹] مومنون/سوره۲۳، آیه۳۴.    

۳.۸ - مِّثْلُكُمْ (سوره فصلت/سوره۴۱، آیه۶)

• (قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُکُمْ یُوحَیٰ إِلَیَّ أَنَّمَا إِلَٰهُکُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِیمُوا إِلَیْهِ وَ اسْتَغْفِرُوهُ ۗ وَ وَیْلٌ لِّلْمُشْرِکِینَ )
[۱۰] فصلت/سوره۴۱، آیه۶.    

۳.۹ - مِّثْلُهُمْ (سوره نساء/سوره۴، آیه۱۴۰)

• (وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آیَاتِ اللَّهِ یُکْفَرُ بِهَا وَ یُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّیٰ یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ ۚ إِنَّکُمْ إِذًا مِّثْلُهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِینَ وَ الْکَافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعًا)
[۱۱] نساء/سوره۴، آیه۱۴۰.    

۳.۱۰ - مِثْلَهُم (سوره یس/سوره۳۶، آیه۸۱)

• (أَوَلَیْسَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَی أَنْ یَخْلُقَ مِثْلَهُم بَلَی وَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِیمُ)
[۱۲] یس/سوره۳۶، آیه۸۱.    
۱. ↑ یعقوب، امیل، موسوعة النحو و الصرف و الاعراب، ص۱۰۰.    
۲. ↑ فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ج۱، ص۲۱۴.    
۳. ↑ فاطر/سوره۳۵، آیه۱۴.    
۴. ↑ فصلت/سوره۴۱، آیه۱۳.    
۵. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۰.    
۶. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۴۲.    
۷. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۱۵۴.    
۸. ↑ مومنون/سوره۲۳، آیه۴۷.    
۹. ↑ مومنون/سوره۲۳، آیه۳۴.    
۱۰. ↑ فصلت/سوره۴۱، آیه۶.    
۱۱. ↑ نساء/سوره۴، آیه۱۴۰.    
۱۲. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۸۱.    


• فرهنگ اصطلاحات صرف و نحو عربی، دحداح، انطوان، ص۳۴۲.    


رده‌های این صفحه : ادبیات عرب | اسماء متوغل در ابهام | اصطلاحات صرف و نحو
جعبه ابزار