• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مکی بن عبدالله مقدسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مکی بن عبدالله مقدسی (۴۳۲ ـ ۴۹۲ هـ.ق) فقیه شافعی، محدث و مدرس اهل بیت‌المقدس بود.
وی در جست‌وجوی علم، به شهرهایی چون بغداد، دمشق، کوفه، مصر و موصل سفر کرد و نزد استادان بزرگ حدیث و فقه آموخت.
او از چهره‌های برجسته فقه شافعی در بیت‌المقدس بود و شاگردانی چون هبه‌الله شیرازی تربیت کرد.
تألیفاتی در تاریخ و فقه از ایشان برجای مانده است، از جمله می‌توان به تاریخ بیت‌المقدس اشاره نمود.
وی پس از اشغال بیت‌المقدس توسط صلیبیان در سال ۴۹۲ (هجری قمری) به اسارت درآمد.
او را به‌سبب عدم پرداخت فدیه، در همان سال در باب انطاکیه بیت‌المقدس به قتل رساندند.



ابوالقاسم مکی بن عبداللّه لسلام بن حسین انصاری مقدسی معروف به ابن رُمَیْلی در دهم محرم سال ۴۳۲ (هجری قمری) در رمیله از نواحی بیت‌المقدس متولد شد.
برای کسب علم به شهرهای گوناگون سفر نمود و از بزرگان آن مناطق بهره برد.
وی از فقهای شافعی مذهب بود.
مردم از شهرهای گوناگون از وی استفتاء نموده و او طبق مذهب شافعی فتوا می‌داد.



ابوالقاسم در دمشق از علی بن خضر و ابوالقاسم حِنّائی، در بغداد از ابوجعفر بن مسلمه، در بیت‌المقدس از ابوعثمان بن ورقاء و در مصر از عبداللّه لباقی بن فارس حدیث آموخت.
وی همچنین در جستجوی علوم بیشتر مسافرت‌هایی به شهرهای کوفه، بصره، عسقلان، صور، طرابلس، آمد، واسط، موصل و میافارقین داشت.



مکی بن عبداللّه فقه شافعی را در بیت‌المقدس تدریس می‌نمود.
فقیهانی چون هبه‌الله شیرازی و عمر رؤاسی شاگرد او بودند.



انصاری آثاری داشته که از آثار وی می‌توان به کتاب تاریخ بیت‌المقدس اشاره نمود.



مقدسی پس از حمله اروپاییان و اشغال بیت‌المقدس به دست آن‌ها، اسیر شد.
در مقابل آزادی او مبلغی خواستار شدند که کسی حاضر به پرداخت آن نشد و در نتیجه او را سال ۴۹۲ (هجری قمری) در باب انطاکیه بیت‌المقدس به قتل رساندند.
در تاریخ وفات وی اختلاف وجود دارد.
سمعانی آن را در ۴۹۰ (هجری قمری) نیز ذکر کرده است.
(دیگر منابع:
[۱۳۸] خطیب بغدادی، احمد بن علی، الفقیه و المتفقه، ج۱، ۱۵۸.
[۱۳۹] خطیب بغدادی، احمد بن علی، الفقیه و المتفقه، ج۱، ۱۹۷.
[۱۴۸] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۵۴.
[۱۴۹] ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۳۲۷.
[۱۵۵] اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۸۷.
)

۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۶.    
۲. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۱۷۳.    
۳. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۴.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۸.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۶. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۴، ص۲۲۶.    
۷. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۵.    
۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۲.    
۹. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۴۴۹.    
۱۰. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰۳.    
۱۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۸۶.    
۱۲. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۸.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۸.    
۱۴. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۵.    
۱۵. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۸.    
۱۷. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۵.    
۱۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۹.    
۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۲۰. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۵.    
۲۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴.    
۲۲. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۲۳. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۵.    
۲۴. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۲.    
۲۵. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۴، ص۲۲۶.    
۲۶. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۳، ص۷۳.    
۲۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۹.    
۲۸. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۲۹. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۵.    
۳۰. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴.    
۳۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۷۱.    
۳۲. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۸.    
۳۳. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۸.    
۳۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۸.    
۳۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۹.    
۳۶. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۳۷. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۵.    
۳۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۳۹. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۴۴۹.    
۴۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۸۶.    
۴۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۴۲. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۴.    
۴۳. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۴۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۴۵. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۴.    
۴۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۸.    
۴۷. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۴۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۴۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۵۰. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۴.    
۵۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۸.    
۵۲. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۵۳. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۵۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۵۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۸.    
۵۶. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۵۷. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۶۷.    
۵۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۲.    
۵۹. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰۳.    
۶۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۶۱. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۱۷۳.    
۶۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۸.    
۶۳. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۶۴. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۶۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۶۶. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۱۷۳.    
۶۷. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۴.    
۶۸. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۶۹. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری،ج۵، ص۳۳۳.    
۷۰. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۴۴۹.    
۷۱. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۸.    
۷۲. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۱۷۳.    
۷۳. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۸.    
۷۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۸۶.    
۷۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۷۶. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۷۷. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۷۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۷۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۸.    
۸۰. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۸۱. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۸۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۷.    
۸۳. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۱۷۳.    
۸۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۸.    
۸۵. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۸۶. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۴، ص۲۲۶.    
۸۷. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۶.    
۸۸. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴.    
۸۹. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۲.    
۹۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۸.    
۹۱. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۱۷۳.    
۹۲. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۶.    
۹۳. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۹۴. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۴، ص۲۲۶.    
۹۵. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۶.    
۹۶. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴.    
۹۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۳، ص۷۳.    
۹۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۹۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۸.    
۱۰۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۹.    
۱۰۱. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۱۰۲. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۶.    
۱۰۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴.    
۱۰۴. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۱۰۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۸.    
۱۰۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۹.    
۱۰۷. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۱۰۸. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۶.    
۱۰۹. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۱۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۸.    
۱۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۹.    
۱۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۱۱۳. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۶.    
۱۱۴. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۱۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۹.    
۱۱۶. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۶.    
۱۱۷. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۱۱۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۹.    
۱۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۱۲۰. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۶.    
۱۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۱۲۲. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۶.    
۱۲۳. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهره، ج۵، ص۱۶۴.    
۱۲۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۳۸.    
۱۲۵. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۱۷۳.    
۱۲۶. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۶.    
۱۲۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۹.    
۱۲۸. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۱۲۹. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۴، ص۲۲۶.    
۱۳۰. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴.    
۱۳۱. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۳.    
۱۳۲. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۱۷۳.    
۱۳۳. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۴، ص۲۲۶.    
۱۳۴. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۶۰، ص۲۵۴.    
۱۳۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۱۷۸.    
۱۳۶. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۲۰.    
۱۳۷. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۴، ص۲۲۶.    
۱۳۸. خطیب بغدادی، احمد بن علی، الفقیه و المتفقه، ج۱، ۱۵۸.
۱۳۹. خطیب بغدادی، احمد بن علی، الفقیه و المتفقه، ج۱، ۱۹۷.
۱۴۰. حنبلی علیمی، مجیرالدین، الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، ج۱، ص۴۳۵.    
۱۴۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴.    
۱۴۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۳، ص۷۳.    
۱۴۳. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۶۶.    
۱۴۴. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۳۲.    
۱۴۵. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۴۴۹.    
۱۴۶. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهره، ج۵، ص۱۶۴.    
۱۴۷. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰۳.    
۱۴۸. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۵۴.
۱۴۹. ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۳۲۷.
۱۵۰. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۱۸.    
۱۵۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۷۱.    
۱۵۲. ذهبی، محمد بن احمد، المعین فی طبقات المحدثین، ص۱۴۴.    
۱۵۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۸۶.    
۱۵۴. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۸.    
۱۵۵. اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۸۷.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «مکی بن عبدالله مقدسی»، ج۳، ص۳۸۷.






جعبه ابزار