• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نجش

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: نجش
مقالات مرتبط: نجش (مقاله‌دوم).

نَجش از اصطلاحات به کار رفته در فقه، به معنای افزایش بهای کالا توسط غیر خریدار واقعی با هدف فریب دادن خریدار واقعی است.
از احکام آن در باب تجارت سخن گفته‌اند.


برای نجش دو تعریف بیان شده است:
نخست اینکه غیر خریدار واقعی بدون قصد خریدن، قیمت کالا را بالا ببرد تا دیگران آن را با قیمت بیشتر خریداری کنند. برخی تبانی بالا برنده قیمت با فروشنده را نیز به تعریف یاد شده افزوده‌اند.
[۱] محقق حلی، المختصر النافع، ج۱، ص۱۲۰.    
[۲] علامه حلی، تلخیص المرام، ص٩٣.    
و دوم، ستایش کردن کالا بدون قصد خریدن آن با هدف ترغیب و تشویق دیگران به گران خریدن آن.
[۳] شهید ثانی، فوائد القواعد، ص۵۲۱.    
[۴] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۸، ص۴۳.    
[۵] حکیم، سیدمحمدسعید، منهاج الصالحین، ج٢، ص۲۶.    
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهه (التجارة)، ص۳۶۸.    
اکثر، تنها تعریف اول را ذکر کرده‌اند.

بنابر مشهور، نجش حرام است؛ چه آنکه هدفِ بالا برنده قیمت، نیرنگ و فریب دادن دیگران است؛
[۷] انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۴، ص۳۵۵.    
بلکه بر حرمت آن ادعای اجماع شده است.
[۸] علامه حلی، منتهی المطلب، ج۱۵، ص۳۱۵.    
به تصریح بسیاری، در حرمت نجش، تفاوتی میان صورت تبانی با فروشنده و عدم آن نیست.
[۹] شیخ طوسی، المبسوط، ج۲، ص۱۵۹.    
[۱۰] علامه حلی، تحریر الاحکام، ج۲، ص۲۵۲.    
[۱۱] محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۴، ص۳۹.    
[۱۲] شهید ثانی، غایة المراد (حاشیة الارشاد)، ج٢، ص١۲.    
[۱۳] آل عصفور، حسین بن محمد، الانوار اللوامع، ج۱۱، ص۱۱۴.
[۱۴] نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۴، ص۴۴.    
برخی نجش را مکروه دانسته‌اند.
[۱۵] محقق حلی، المختصر النافع، ص۱، ص۱۲۰.    

معامله‌ای که نجش در آن تحقق یافته، محکوم به صحت است و نجش موجب بطلان آن نمی‌شود؛ لیکن در صورت غبن، خریدار حق خیار دارد.
[۱۶] علامه حلی، تحریر الاحکام، ج۲، ص۲۵۲ - ۲۵۳.    
[۱۷] صیمری بحرانی، مفلح، غایة المرام، ج۲، ص۳۱.    
[۱۸] محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۴، ص۳۹.    
[۱۹] شهید ثانی، مسالک الافهام، ج٣، ص۱۹۰ - ۱۹۱.    
[۲۰] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۷۶ – ۴۷۷.    
از برخی قدما نقل شده است که نجش، تدلیس و خدعه است؛ از این‌رو، با تحقق آن، برای خریدار، خیار تدلیس ثابت می‌شود؛ خواه مغبون شده یا نشده باشد.
[۲۱] علامه حلی، مختلف الشیعة، ج۵، ص۴۵.    
از برخی دیگر قدما نقل شده است که چنانچه نجش از سوی فروشنده باشد، مانند اینکه فروشنده بگوید: این کالا را به فلان قیمت از من می‌خریدند و خریدار سخن او را باور کند و آن را به همان قیمت بخرد؛ سپس معلوم شود فروشنده دروغ گفته است. در این صورت، معامله باطل است؛ اما اگر نجش از سوی فرد سوم باشد، معامله صحیح و لازم خواهد بود و در صورت زیان دیدن خریدار از این طریق، واسطه باید آن را جبران کند.
[۲۲] علامه حلی، مختلف الشیعة، ج۵، ص۴۴-۴۵.    

۱. ↑ محقق حلی، المختصر النافع، ج۱، ص۱۲۰.    
۲. ↑ علامه حلی، تلخیص المرام، ص٩٣.    
۳. ↑ شهید ثانی، فوائد القواعد، ص۵۲۱.    
۴. ↑ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۸، ص۴۳.    
۵. ↑ حکیم، سیدمحمدسعید، منهاج الصالحین، ج٢، ص۲۶.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهه (التجارة)، ص۳۶۸.    
۷. ↑ انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۴، ص۳۵۵.    
۸. ↑ علامه حلی، منتهی المطلب، ج۱۵، ص۳۱۵.    
۹. ↑ شیخ طوسی، المبسوط، ج۲، ص۱۵۹.    
۱۰. ↑ علامه حلی، تحریر الاحکام، ج۲، ص۲۵۲.    
۱۱. ↑ محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۴، ص۳۹.    
۱۲. ↑ شهید ثانی، غایة المراد (حاشیة الارشاد)، ج٢، ص١۲.    
۱۳. ↑ آل عصفور، حسین بن محمد، الانوار اللوامع، ج۱۱، ص۱۱۴.
۱۴. ↑ نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۴، ص۴۴.    
۱۵. ↑ محقق حلی، المختصر النافع، ص۱، ص۱۲۰.    
۱۶. ↑ علامه حلی، تحریر الاحکام، ج۲، ص۲۵۲ - ۲۵۳.    
۱۷. ↑ صیمری بحرانی، مفلح، غایة المرام، ج۲، ص۳۱.    
۱۸. ↑ محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۴، ص۳۹.    
۱۹. ↑ شهید ثانی، مسالک الافهام، ج٣، ص۱۹۰ - ۱۹۱.    
۲۰. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۷۶ – ۴۷۷.    
۲۱. ↑ علامه حلی، مختلف الشیعة، ج۵، ص۴۵.    
۲۲. ↑ علامه حلی، مختلف الشیعة، ج۵، ص۴۴-۴۵.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۸، ص۵۰۱.


رده‌های این صفحه : تجارت
جعبه ابزار