• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابومحامد محمد بن احمد اسبیجابی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابومحامد محمد بن احمد اسبیجابی (قرن ششم هـ.ق) فقیه حنفی ماوراءالنهری، منسوب به شهر اسبیجاب (از شهرهای کهن ترکستان) بود.
اطلاعات چندانی از زندگی او در دست نیست.
وی استاد جمال‌الدین محبوبی، معروف به ابوحنیفه ثانی (م. ۶۳۰ هـ.ق) بود.
برخی منابع متأخر کنیه ایشان را ابومعالی نیز ذکر کرده‌اند.
به گفته اسماعیل پاشا، وی احتمالاً در اواخر قرن ششم (هجری قمری) درگذشته است.
از آثار او می‌توان به زاد الفقهاء (شرحی بر مختصر القدوری)، الحاوی فی شرح مختصر الطحاوی و نصاب الفقهاء اشاره کرد.



ابومحامد محمد بن احمد بن یوسف بهاءالدین أسبیجابی جحندی مرغینانی از زیست‌نامه ایشان هیچ گزارشی به دست نیامد جز این‌که گفته‌اند: وی منسوب به أسبیجاب ( یا أسفیجاب ) شهری بزرگ از شهرهای ماوراء النهر در حدود ترکستان بود.
ابن قطلوبغا۸۹۷ هـ.ق) و بعضی از منابع متأخر نیز کنیه او را «ابوالمعالی» گفته‌اند.



بهاءالدین استاد جمال‌الدین عبیداللّه بن ابراهیم بن احمد بخاری محبوبی معروف به ابوحنیفه ثانی ( م۶۳۰ هـ.ق ) می‌باشد.
[۹] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۳، ص۷۴.
[۱۰] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۴۹۰.




ابومحامد کتاب‌هایی تألیف کرده‌اند که عبارتند از:
• زاد الفقهاء در شرح کتاب مختصر القدوری؛
[۱۲] ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم فی من صنّف من الحنفیه، ص۲۱۰، ش۲۳۱.

مختصر القدوری در فروع فقهی است که احمد بن محمد قدوری حنفی۴۲۸ هـ.ق) به نگارش آن دست زده است.
• الحاوی فی شرح مختصر الطحاوی؛
• نصاب الفقهاء در فروع فقهی.



اسبیجابی درباره زمان فوتش، اسماعیل پاشا احتمال داده که در اواخر قرن ششم (هجری قمری) داده است.
(دیگر منابع:
[۲۰] لکنوی، محمدعبدالحی، الفوائد البهیه فی تراجم الحنفیه، ص۱۵۸.
)



۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۰۵.    
۲. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۶۳۱.    
۳. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۶۶.    
۴. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۹۱.    
۵. حموی، یاقوت بن عبدالله،، معجم البلدان، ج۱، ص۱۷۹.    
۶. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۶۶.    
۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۰۵.    
۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۶۳۱.    
۹. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۳، ص۷۴.
۱۰. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۴۹۰.
۱۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۰۵.    
۱۲. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم فی من صنّف من الحنفیه، ص۲۱۰، ش۲۳۱.
۱۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۰۶.    
۱۴. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۶۷.    
۱۵. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۶۳۴.    
۱۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۰۶.    
۱۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۹۱.    
۱۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۰۶.    
۱۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۰۵.    
۲۰. لکنوی، محمدعبدالحی، الفوائد البهیه فی تراجم الحنفیه، ص۱۵۸.
۲۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۹۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابومحامد محمد بن احمد اسبیجابی»، ج۴، ص۲۸۱.


ایضاح المکنون ۱ / ۳۹۱.





جعبه ابزار