جهت(فقه سیاسی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جهت در
فقه سیاسی،
شخصیت اعتباری دولت است که به آن امکان اعمال
حاکمیت، مالکیت و تصرف در اموال عمومی را میدهد.
این مفهوم معادل فقهی
شخصیت حقوقی در حقوق مدرن محسوب میشود.
دولت اسلامی با برخورداری از
تعدد جهات، از جمله جهت حاکمیتی، مالی و قضایی، قادر به ایفای نقشهای متعدد در عرصههای
مشروعیتبخشی،مدیریت اموال عمومی و اعمال تصرفات قانونی است.
این حیثیتهای اعتباری در نهایت به
ارادهٔ انسانی بازگشته و در چارچوب
فقه اسلامی قابل تبیین هستند.
منظور از
جهت، حیثیت و شخصیت اعتباریای است که دولت بهعنوان یک حقیقت عینی و حقوقی از آن برخوردار میشود.
این اصطلاح درادبیات فقهی، جایگزین مفهوم شخصیت حقوقی در
حقوق مدنی و عمومی است و به ابعاد اعتباری و غیرشخصی دولت اشاره دارد.
دولت در
نظام فقهی دارای
شخصیت حقوقی است؛ به این معنا که میتواند مالک اموال باشد و اموالی را در اختیار و تصرف داشته باشد.
فقهای اسلامی برای اشاره به این شخصیت حقوقی، از واژه «جهت» بهره میگیرند که نشاندهنده یک
موجودیت اعتباری مستقل از افراد حقیقی است.
دولت اسلامی دارای جهات و حیثیات متعددی است که هر یک نقش خاصی در
مشروعیت، مالکیت و تصرفات آن ایفا میکنند.
یکی از مهمترین این جهات، «جهتدار بودن» دولت و حق تصرف در
اموال عمومی است.
این
حیثیت اعتباری در تحلیل نهایی به انسان و
ارادهٔ انسانی بازمیگردد و از منظر فقهی، بهعنوان یک امر اعتباری قابل تحلیل است.
منبع: فقه سیاسی، جلد ۱، صفحه ۱۶۱
