• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خوف و رجاء (فقه سیاسی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خوف و رجاء دو حالت درونى مؤمن‌اند كه يكى بيم از عدل و عذاب الهى و ديگرى اميد به فضل و رحمت اوست.
خوف از آگاهى به عدالت و وعده عذاب خدا و رجاء از مشاهده كرم و مغفرت او برمى‌خيزد.
يأس از رحمت الهى و ايمنى از مكر خدا دو رذيلت مقابل اين صفات و از گناهان كبيره‌اند.
در قرآن و روایات، خوف و رجاء از ويژگى‌هاى مؤمنان و پیامبران دانسته شده و بر تعادل ميان آن دو تأكيد شده است.



خوف و رجاء به معنای حالت بيم از عدل، عذاب خداوند و اميد به فضل و كرم او است.


خصلت والاى رجاء با مشاهده فضل و كرم خداوند متعال به بندگان و صفت ارزشمند خوف با مشاهده عدل و وعده‌هاى الهى به عذاب ابدى بر اثر گناه و نيز نقص و كوتاهى بندگان، در مقام بندگى، در نفس مؤمن حاصل مى‌شود.


رذيلت مقابل رجاء، يأس از رحمت خداوند و رذيلت مقابل خوف، ايمنى از مكر او است كه هر دو از گناهان کبیره هستند. (۱) از اين عنوان در باب جهاد و امر به معروف و نهی از منکر سخن گفته‌اند.


خوف و رجاء در آيات متعدد از ويژگى‌هاى پيامبران و مؤمنان شمرده شده است. در روايات نيز بر تحصيل اين دو خصلت ارزنده، به تحصيل اسباب آن دو تأكيد شده است.

خوف از عدل و عذاب خداوند اميد داشتن به فضل و كرم او، و عمل به مقتضاى آنها، يعنى ترک گناه و انجام دادن طاعات بر مؤمن واجب است.
[۱۲] عمید زنجانی، عباس‌علی، فقه سیاسی، ج۷، ص۶۰۳.


۱. جزایری، سید عبدالله، التحفة السنیة فی شرح النخبة المحسنیة، ص۱۷۸.    
۲. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۳، ص۳۲۰.    
۳. وحید بهبهانی، محمدباقر، حاشیة مجمع الفائدة والبرهان، ص۷۳۴.    
۴. اعراف/سوره۷، آیه۵۶.    
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۵۷.    
۶. انبیاء/سوره۲۱، آیه۹۰.    
۷. سجده/سوره۳۲، آیه۱۶.    
۸. زمر/سوره۳۹، آیه۹.    
۹. حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۱۵، ص۲۱۶.    
۱۰. حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۱۵، ص۲۱۶.    
۱۱. موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ج۳، ص۵۳۱.    
۱۲. عمید زنجانی، عباس‌علی، فقه سیاسی، ج۷، ص۶۰۳.



عمید زنجانی، عباس‌علی، فقه سیاسی، ج۱، ص۸۰۰.    










جعبه ابزار