سلطان عادل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سلطان عادل در انديشه سياسى شيعه، «
سلطان عادل اسلام» به حكمران
عادل و مشروع اشاره دارد كه از زمان
ائمه معصومین (علیهالسلام) در
روایات سیاسی مطرح شده است.
اين مفهوم دولتهاى مسلمان را به دو دسته
عادل و جائر تقسيمبندى مىكند و
مشروعیت تنها به سلطان عادل تعلق دارد.
شیعیان موظفند نظام سلطان عادل را به رسميت بشناسند و امور خود را ابتدا از طريق آن پيگيرى كنند.
لزوم مراجعه به دولت عادل تنها در چارچوب وجود يا تأسيس يک نظام مشروع قابل تفسير است.
تعبير «
سلطان عادل اسلام» در انديشه سياسى
شیعه، ريشه در زمان ائمه معصومين (علیهالسلام) دارد كه از آن در بسيارى از روايات براى تفهيم بسيارى از مسائل سياسى بهره گرفتهشده است.
انديشه «
سلطان عادل اسلام» همواره به معناى تقسيمبندى دولتهاى حاكم بر
مسلمانان به كار رفته است و تقابل سلطان عادل و سلطان جائر به معناى طبقهبندى رژيمهاى سياسى و دولتهاى حاكم بر مسلمانان بوده كه اثبات اولى و نفى دومى را به همراه داشته است.
براساس اين تقسيمبندى سياسى، هر فرد شيعه سلطان عادل و نظام سياسى او را به رسميت شناخته و نظام سلطان جائر را تحريم كرده و آن را نامشروع مىشمرده است و به هنگام بروز مسائلى كه بايد توسط دولت و اركان آن حل و فصل شود وى موظف بوده كه نخست در انديشه سلطان عادل و نظام منسوب به او بيانديشد تا بتواند با مراجعه به او مشكل خود را حل و فصل كند و در فرض مسئله، تصرف در امور را به دستگاهها و مسؤولان نظام سلطان عادل، واگذار كند.
بىشک اين حكم فقهى يعنى لزوم مراجعه به دولت سلطان عادل، نمىتواند بهطور مجرد و به معناى آنكه اگر چنين دولتى وجود داشت، تفسير شود، بلكه مفهوم سياسى آن ناگزير چنين خواهد بود كه نخست بايد در انديشه وجود چنين نظام مشروعى باشد و در صورت امكان با ايجاد و تأسيس آن، زمينه رجوع به آن را براى حل و فصل امور فراهم كند.
•
زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۲، ص۱۴۳-۱۴۴.
