سلفی گری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سلفیه جریانی فکری در
اسلام است که پیروی از اندیشه و روش پیشوایان گذشته را تأکید میکند.
بستر اولیه سلفیه مذهب فقهی حنبلی بود و بنیانگذاران آن دیدگاههای خود را به
احمد بن حنبل نسبت دادند.
ابن تیمیه نقش مهمی در ساماندهی سلفیه ایفا کرد و مبانی فقهی و کلامی آن را با تلفیق مذهب
حنبلی و
اشعری شکل داد.
سلفیه بر تکیه بر
حدیث و بازتولید آرا پیشینیان با رویکرد تحلیلی و نظاممند تأکید دارد.
سلفى به معناى پيروى از انديشه و رويه انديشمندان برجسته گذشته، نام و صفتى است كه گروهى از انديشمندان
مسلمان در سده (۴ هـ.ق) براى خود برگزيدند.
در آغاز شكلگيرى تفكر سلفى، مذهب فقهى حنبلى، بستر اصلى اين تحول فكرى بوده است و بانيان آن سعى بر آن داشتند كه انديشههاى خود را به احمد بن حنبل نسبت دهند.
احمد بن حنبل امام مذهب فقهى حنبلى محسوب مىشود (۲۴۱-۱۶۴ هـ.ق) آراى فقهى او از راه شاگردانش و نيز كتاب معروف «
مسند احمد بن حنبل» به دست آمده است.
سبک علمى او به حديث بيشتر تمايل دارد، تا رأى و اجتهاد.
سلفىها معتقدند احمد بن حنبل، نخستين
محدث و فقيهى بود كه انديشه اسلام خالص صحابه را احيا و در اين راه رنج مبارزه علمى را بر خود همراه كرد.
آنچه كه به نام انديشه سلفى ناميده مىشود در واقع انتخاب تعدادى آراى كلامى و فقهى است و ايجاد ارتباط منطقى بين آنها، به طورى كه هر كدام از آنها اشارتى به ديگرى و در جمع سامانى بر يک انديشه منسجم باشد.
هرچند كه ابن تيميه اين سامان دهى را معكوس انجام داده و براساس يک نظريه از پيشساخته عناصر لازم آن را از ميان آراى گذشتگان انتخاب و براساس دلخواه تفسير و تجزيه و تحليل كرده است.
اگر پيدايش انديشه سلفى را در سده هفتم و ساماندهى آن توسط ابن تيميه را بپذيريم، دومين مرحله تحليل تاريخى اين انديشه، جستوجوى علل و عواملى است كه چنين بازتاب فكرى را در آن عصر بوجود آورده است.
مبانى اوليه نظام فكرى ابن تيميه از دو عامل فقهى و كلامى شكل گرفت.
در
فقه، مذهب حنبلى را كه خاندان وى سخت به آن پايبند بودند، پذيرفت و در كلام به مذهب اشعرى كه در محيط علمى دمشق در عصر وى به مذهب
سنت شهرت داشت، پيوست.
منابع دیگر:
فقه سياسى ۲۸۲/۱۰-۲۷۹.
•
زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۲، ص ۱۲۰.
