سلیمان بن قتّه (شعر عاشورایی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابو ایوب، سلیمان بن حبیب محاربی عدوی تیمی قرشی شاعر
شیعه قرن
اول هجری بود که تمام اشعارش به
بنیهاشم اختصاص دارد؛
او چهل سال قاضی در
دمشق خدمت کرد و در سال
۱۲۶ هجری در همان شهر درگذشت.
سلیمان از دوستداران
امام حسن (علیهالسلام) بود و مرثیهای سروده که به شدت به وفاداری و درد او نسبت به امام اشاره دارد.
سلیمان بن حبیب محاربی، بردهای از
تیم بن مرّة بود.
مادرش قتّه نام داشت و سلیمان به نام مادرش شهرت یافته است.
سلیمان مدت چهل سال در دمشق منصب قضاوت داشته است و به سال ۱۲۶ هجری در دمشق درگذشته است.
سلیمان از شاعران پرهیزکار شیعه در قرن اول هجری است و همهی اشعار او به بنیهاشم اختصاص دارد.
سلیمان از دوستداران امام حسن (علیهالسّلام) بوده است و ابیاتی در مرثیهی امام حسن (علیهالسّلام) سروده است که نشاندهندهی نزدیکی او به امام بوده است:
«خداوند سخن کسی را که خبر مرگ حسن را آورد، تکذیب فرماید. هرچند با هیچ بهایی نمیتوان آن را تکذیب کرد. تو دوست یگانه و ویژهام بودی و هر قبیله از خویشتن مایهی آرامشی دارند. در این دیار میگردم و تو را نمیبینم و حال آنکه کسانی در این دیار هستند که همسایگی آنان مایهی غبن و زیان است. به جای تو آنان نصیب من شدهاند، ای کاش فاصلهی میان من و ایشان تا کنارهی خلیج عدن بود.»
سلیمان بعد از حادثهی عاشورا به کربلا رفت و مرثیهای را در برابر کشتگان کربلا سرود:
| مررت علی ابیات آل محمدفلم ارها امثالها یوم حلّت | | |
| الم تر ان الشمس اضحت مریضةلقتل حسین و البلاد اقشعرت | | |
| و کانوا رجاء ثم اضحوا رزیةلقد عظمت تلک الرزایا و جلت | | |
| و تسالنا قیس فنعطی فقیرهاو تقتلنا قیس اذا النعل زلت | | |
| و عند غنی قطرة من دمائناسنطلبها یوما بها حیث حلت | | |
| فلا یبعد اللّه الدیار و اهلهاو ان اصبحت منهم برغم تخلت | | |
| و ان قتیل الطف من آلهاشماذلّ رقاب المسلمین فذلّت | | |
| | |
۱ - به خانههای آل محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) گذر کردم و خانه و کاشانهای را همانند آنها ندیدم که روزی دارای اهل و ساکن بودند و امروز خالی و وحشتزا هستند.
۲ - آیا نمیبینی که خورشید به خاطر قتل امام حسین (علیهالسّلام) بیمار است و تمام دنیا به شهادت او میلرزد؟
۳ - آنها مایهی امید مردم بودند سپس مایهی مصیبت واندوه گشتند. به راستیکه این مصیبت بس بزرگ و سنگین بود.
۴ - شگفت است که مستمندان قبیلهی قیس از ما درخواست میکنند و ما بدانها عطا میکنیم و آنها در وقت برگشت روزگار ما را میکشند.
۵ - و در نزد قبیلهی «غنی» قطرهای از خون ما هست که روزی خونخواهی آن را خواهیم کرد.
۶ - خداوند آن خانهها و اهلش را از رحمت خویش دور نگرداند، اگرچه اکنون بر خلاف میل من آن خانهها خالی و بی ساکن گشته است.
۷ - شهادت این فرزند بزرگ از آلهاشم در سرزمین طف، گردنهای مسلمانان را خم و آنان را ذلیل کرد. (مسلمانان را سرافکنده ساخت و باعث شد آنان به خواری افتند.)
سلیمان بن قته اشعاری در قتل عون بن عبد اللّه بن جعفر پسر حضرت زینب (سلاماللهعلیها) نیز سروده است:
| واندبی ان بکیت عونا اخاهملیس فیما ینوبهم بخذول | | |
| فلعمری لقد اصیب ذو و القربیفبکّی علی المصاب الجلیل | | |
| | |
۱ -ای دیده گریه کن بر عون، برادر آنان (فرزندان ابی طالب) که در آنچه بدانها رسید دست از یاریشان نکشید.
۲ - به جانم سوگند تو به مصیبت شهادت ذوی القربای پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) مبتلا شدی. پس بر این مصیبت طولانی هرچه میتوانی گریه کن.
• دانشنامه شعر عاشورایی، ج۱، ص۶۴.
