شورشیان بر امام (فقه سیاسی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شورشیان بر امام جهاد با بغات و شورشیان از وظایف
امام عادل دانسته میشود و اطاعت از فرمان او در این زمینه واجب است.
شورش علیه امام جائر
مشروعیت سرکوب را ایجاد نمیکند و تنها امام عادل حق آغاز
جنگ با بغات را دارد.
بغات به دو دسته تقسیم میشوند:
«گروهی بدون پشتیبان که پس از شکست رها میشوند و گروهی با پشتوانه اجتماعی که پس از شکست نیز تعقیب میگردند.»
شیخ طوسی باغی را کسی میداند که بر امام عادل بشورد، بیعتش را بشکند و از فرمان او سرپیچی کند.
جهاد با بغات و شورشيان از وظايف امام عادل است و اطاعت از فرمان وى در بسيج نيرو براى سركوب بغات، بر همگان واجب است و هيچ كس نمىتواند در اين مورد پا را به عقب بكشد.
اما شورش بر عليه امام جائر موجب مشروعيت سركوب شورشيان نميشود.
جنگ با بغات تنها به امر امام جايز است.
بغات به دو گونهاند:
دسته نخست شورشيانى هستند كه نيروى ذخيره و پشتيبان ندارند (لا تكون لهم فئه)
(وَلَمْ تَكُن لَّهُ فِئَةٌ) و با سركوب و شكست به حال خود رها مىشوند.
دسته دوم، بغاتى هستند كه در جامعه ريشه داشته و نيروى ذخيره و پشتيبان دارند.
جنگ با اينان با پيروزى امام (علیهالسلام) به پايان نميرسد و آنها پس از شكست، تحت تعقيب قرار مىگيرند.
شيخ طوسى در
کتاب النهایه «
باغى» را چنين تعريف مىكند، «هركسى كه بر امام عادل بشورد و بيعت او را بشكند و از دستورات وى سرپيچى نمايد.»
•
زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۲، ص۱۷۴.
