|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
لوسرتخته \ low-sar-taxte \، محوطهای تاریخی در جنوبغربی روستای گرمابدر و در ارتفاع حدود ۲۵۰۰ متر از سطح دریا است. این محوطه با ابعاد تقریبی ۵۰×۲۰ متر، در گذشته سکونتگاه انسان بوده و بعدها ترک شده است. سطح محوطه پوشیده از درخت است و آثار معماری سطحی ندارد، اما لایههای زیرین آن ظرفیت بالایی برای کاوشهای باستانشناسی دارند. انواع سفالهای نخودی، قرمز و خاکستری با نقوش هندسی، گیاهی و حیوانی در محوطه یافت شده که نشاندهنده پیشرفت صنعت و فرهنگ ساکنان آن است. موقعیت جغرافیایی محوطه احتمال نقش مرکزی یا حاکمیتی ساکنان آن را در منطقه نشان میدهد. لوسرتخته در (مهر ۱۳۸۲ هـ.ش) با شماره ۱۰۳۹۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و نام آن به معنی «زمین هموار کوچک در بالای لبه یا پرتگاه» است. لَو سرتخته محوطهای تاریخی، واقع در جنوب غربی روستای گرمابدر. این محوطه تاریخی در منتهاالیه جنوب غربی روستای گرمابدر و در غرب رودخانه گرمابدر قرار دارد و در °۵۱ و ´۳۷ و ´´۴۴ طول شرقی و °۳۵ و ´۵۹ و ´´۱۹ عرض شمالی، در ارتفاع ۵۰۰‘۲ متری از سطح دریا واقع است. به نظر میرسد این محوطه در گذشتههای دور به عنوان سکونتگاه مورد استفاده قرار میگرفته است؛ اما بعدها، ساکنان این محوطه، آنجا را ترک کرده و در محلی که امروزه روستای گرمابدر واقع شده است، اسکان یافتهاند. محوطه لوسرتخته در جهت شمال ـ جنوب بیش از ۵۰ متر طول و حدود ۱۵ تا ۲۵ متر عرض دارد و در حال حاضر پوشیده از درخت است. در سطح این محوطه آثار هیچگونه بقایای معماری دیده نمیشود؛ این امر ناشی از شخم زدن هرساله مردم برای کشت محصول است، اما لایههای باستانی آن به حدی عمیق است که اگر مورد کاوشهای باستانشناسانه قرار گیرد. لایههای بکر زیرین آن اطلاعاتی جامع از پیشینه و مشخصات فرهنگ، هنر، باورها و تمدن ساکنان آنجا به دست خواهد داد. در سطح و پیرامون محوطه تاریخی لوسرتخته و به خصوص مکانهایی که برای حفر جوی آب یا گودال برای کاشت درخت یا کاوش صورت گرفته، حجم زیادی از انواع سفالهای دوره تاریخی نظیر سفالهای نخودی، قرمز و خاکستری با انواع نقوش هندسی، گیاهی، موجی، زیگزاگ و چند مورد نقوش حیوانی، به دست آمده که عمدتاً مربوط به ظروف آشپرخانهای و به خصوص خمرههای ذخیره آذوقه است. قطعات به دست آمده از لبه، بدنه و کف ظروف یاد شده و همچنین نوع خمیره سفال و میزان و نحوه پخت آنها حکایت از پیشرفت صنعت در میان ساکنان پیشینِ این محوطه تاریخی دارد. نکته قابل توجه دیگر در خصوص محوطه لوسرتخته این است که در مقایسه آن با دیگر محوطههای باستانی و تاریخی منطقه، این احتمال وجود دارد که ساکنان آن بر دیگر مناطق مسکونی همزمان خود نوعی حکومت اعمال میکردهاند. این مطلب را موقعیت جغرافیایی مکان استقرار، تسلط بر راه باستانی منطقه به دشت لار و گستردگی و کثرت جمعیت آنها نشان میدهد. محوطه تاریخی لوسرتخته در (مهر ۱۳۸۲ هـ.ش) با شماره ۳۹۹‘۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و مشمول قوانین حفاظتی گردید. وجه تسمیه لوسرتخته آن است که در گویش محلی «لو» به معنی لبه، انتها و «سر» به معنی بالا یا ابتدا یا آغاز و «تخته» نیز به زمینهای تخت و هموار و کوچک گفته میشود که مترادف قطعه است. در مجموع لوسر ـ تخته یعنی زمین کوچک هموار و محدودی که در بالای لبه یا پرتگاه واقع است. این نام با موقعیت مکانی این محوطه باستانی که در تکه زمینی هموار و بلند که از ۳ طرف دارای شیب تند است، مطابقت دارد. در این محوطه تاکنون حفاریهای قاچاق مخرب انجام نشده، از همینرو، اهمیت علمی ـ پژوهشی خود را حفظ کرده است. • پازوکی طرودی، ناصر، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «لَو سرتخته»، ص۱۴۷۴. ردههای این صفحه : دانشنامه تهران بزرگ | منطقه های تهران
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
