• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 
مجتمع دینی — فرهنگی ورزشی مارکار تهران‌ پارس
معرفی مکان
ناممجتمع دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی مارکار تهران‌پارس
نام‌های دیگرجشنگاه مارکار
نام لاتینmojtamaʾ-e dīnī-farhangī-varzešī-ye mārkār-e tehrān-pārs
نوع مجموعهدینی، فرهنگی و ورزشی
وابستگیانجمن زردشتیان تهران
موقعیتخیابان جشنواره، محله تهران‌پارس، منطقه ۴ شهرداری تهران
سال تأسیس۱۳۳۴ هـ.ش
وضعیت مالکیتموقوفه زردشتیان تهران
جایگاه و اهمیت
اهمیت مذهبیمرکز اجرای آیین‌های دینی زردشتیان در تهران
اهمیت فرهنگیپایگاه اصلی گردهمایی، آموزش و ورزش جامعه زردشتی
ارزش تاریخیاز نخستین مکان‌های آیینی زردشتیان در شرق تهران
نماد جامعه زردشتیتلفیقی از نیایش، فرهنگ و ورزش در یک مجموعه واحد

مارکار تهران‌پارس، مجتمع دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی mojtamaº-e dīnī-farhangī-varzešī-ye mārkār-e tehrān-pārs ، محلی برای مراسم آیینی، مذهبی و ورزشی زردشتیان است و زیر نظر انجمن زردشتیان تهران در خیابان جشنواره، تهران‌پارس، منطقه ۴ شهرداری تهران قرار دارد.
این مجتمع در (۱۳۳۴ هـ.ش) توسط ارباب وفادار تفتی تأسیس شد و شامل نیایشگاه، سه سالن پذیرایی، زمین‌های ورزشی روباز و سرپوشیده و کتابخانه می‌باشد.
نیایشگاه دارای موبد دائمی و گنجایش ۱۰۰ نفر است و مراسم مانتره در آن برگزار می‌شود.
سالن‌های پذیرایی برای جشن‌ها و جلسات فرهنگی استفاده می‌شوند و زمین‌های ورزشی شامل فوتبال، بسکتبال، والیبال و سالن ایروبیک، یوگا، بدمینتون و پینگ‌پنگ است.
کتابخانه مارکار دارای بیش از ۱۲ هزار جلد کتاب و بیش از ۴۰۰ عضو است.
همچنین اردوهای یک‌هفته‌ای دانش‌آموزی هر سال در نیمه مرداد برگزار می‌شود و دانش‌آموزان زردشتی شهرستان‌ها در آن شرکت می‌کنند.



مجتمع دینی — فرهنگی ورزشی مارکار تهران‌ پارس یا جشنگاه، محلی مخصوص اجرای مراسم آیینی، مذهبی و ورزشی زردشتیان، زیر نظر انجمن زردشتیان تهران، واقع در خیابان جشنواره محله تهران‌پارس، در منطقه ۴ شهرداری تهران.


مجتمع دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی مارکار تهران‌پارس در (۱۳۳۴ هـ.ش) توسط ارباب وفادار تفتی تأسیس شد.

۲.۱ - مالکیت اولیه زمین

پیش از آن، این زمین بخشی از اراضی ۳۶ میلیون مترمربعی ارباب هرمز آرش و همسرش، پری‌بانو آگاهی آرش بود.
مطابق نقشه شهرسازی که توسط هرمز آرش در (۱۳۲۷ هـ.ش) تهیه گردید و برای اجرا به وفادار تفتی و تنی دیگر سپرده شد، در محل کنونیِ مجتمع، بنای هنرستانی شبیه به مدرسه مارکار یزد پیش‌بینی شده بود؛ هنرستانی مجهز به کارگاه‌های خیاطی، قالی‌بافی، نجاری و منبت‌کاری.
پس از بروز اختلافاتی میان هرمز آرش از یک‌سو و وفادار تفتی و رستم دینیار مرزبان از دیگر سو و در پی وساطت ارباب رستم گیو، این ملک به ارباب وفادار تفتی تعلق گرفت.

۲.۲ - واگذاری و تغییر نام

این زمین که حدود ۰۰۰‘۲۰ مـ۲ بود، پس از چندی به پیشنهاد اسفندیار یگانگی، به انجمن ایرانی بمبئی واگذار شد.
انجمن ایرانی بمبئی نیز اختیار آن ملک را به انجمن زردشتیان تهران واگذار کرد و در (۳۳۴ هـ.ش) به مجموعه دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی مارکار تغییر نام یافت.
پاشونجی دوسابائی مارکار نماینده پارسیان هندوستان در ایران بود که در زمان اقامتش در ایران در اوایل سلطنت رضا شاه منشأ خدمات بسیاری برای جامعه زردشتیان ایران گردید؛ از این‌رو، انجمن زردشتیان تهران نام مارکار را بر این مجتمع نهاد.


تا (۱۳۸۵ هـ.ش)، ساختمان این مجتمع نیمه‌کاره رها شده بود و فقط از زمین‌های بازی آن برای اجرای مسابقات رسمی و غیررسمی و از محوطه آن برای اجرای مراسم مذهبی ــ مخصوصاً جشن سده که در آن آتشی بزرگ می‌افروزند ــ استفاده می‌شد؛ اما در این سال (۱۳۸۵ هـ.ش) عملیات عمرانی صورت گرفت و مجتمع برای استفاده بهینه زردشتیان آماده شد.
در حال حاضر (۱۳۹۰ هـ.ش)، مجتمع مارکار تهران‌پارس شامل یک نیایشگاه، ۳ سالن پذیرایی، زمین‌های ورزشی روباز و سرپوشیده و یک کتابخانه است.


نیایشگاه مارکار تهران‌پارس در (۱۳۸۵ هـ.ش) به همت شاهرخ میزانیان ساخته شده است.
این نیایشگاه فاقد آتش است، ولی موبد دائمی دارد.
گنجایش این نیایشگاه ۱۰۰ نفر است.
مراسم مانتره که شامل اوستا‌خوانی و خواندن گات‌ها است، از جمله آیین‌هایی است که در این نیایشگاه برگزار می‌شود.
روزهای برگزاری این مراسم، مصادف با شهریور است و مدت ۳ روز به طول می‌انجامد.


۳ سالن پذیرایی با گنجایش‌های ۶۰۰ نفر، ۲۰۰ نفر و ۱۰۰ نفر، برای برگزاری جلسات فرهنگی و جشن‌های مذهبی و خانوادگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.


زمین‌های ورزشی مجتمع مارکار تهران‌پارس عبارت‌اند از:
یک زمین فوتبال استاندارد که در بازسازی سال (۱۳۸۵ هـ.ش) با چمن مصنوعی پوشانده شده است؛ یک زمین بسکتبال؛ یک زمین والیبال و سالن سرپوشیده ایروبیک، یوگا، بدمینتون و پینگ‌پنگ که به همت رستم یگانگی ساخته شده‌اند.
هر ساله در اول مردادماه به مدت ۵ روز مسابقاتی با نام جام جان‌باختگان (شهدای) زردشتی در رشته‌های مختلف ورزشی برگزار می‌شود؛ همچنین رقابت‌های ورزشی کانون دانشجویان و دانش‌آموزان زردشتی نیز به‌ صورت مستمر در این زمین‌ها اجرا می‌گردد.


کتابخانه مارکار یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های این مجتمع است و در حال حاضر (۱۳۹۰ هـ.ش)، حدود ۰۰۰‘ ۱۲ جلد کتاب در موضوعات مختلف و بیش از ۴۰۰ نفر عضو دارد.


از دیگر برنامه‌های مجتمع مارکار تهران‌پارس برگزاری اردوهای یک‌هفته‌ای دانش‌آموزی است.
شروع این اردوها هر سال در نیمه مرداد است و دانش‌آموزان زردشتی شهرستان‌ها نیز در این اردوها شرکت می‌کنند و در مجتمع مارکار اسکان می‌یابند.
در این مدت، ضمن کلاس‌های آموزشی، اردوهایی تفریحی خارج از مجتمع نیز برگزار می‌شود.


مجتمع دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی مارکار تهران‌پارس زیر نظر کمیسیون نظارت انجمن زردشتیان تهران اداره می‌شود.
[۱] پشوتنی‌زاده، همایون (عضو کمیسیون نظارت)، فیروزمند، هرمز (از کارمندان قدیمی ارباب هرمز آرش) و خدایار (معاونت رئیس اسبق انجمن زردشتیان تهران در دوره سی و پنجم ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۳ ش)، مصاحبه با مؤلف.
[۲] تحقیقات میدانی مؤلف.



۱. پشوتنی‌زاده، همایون (عضو کمیسیون نظارت)، فیروزمند، هرمز (از کارمندان قدیمی ارباب هرمز آرش) و خدایار (معاونت رئیس اسبق انجمن زردشتیان تهران در دوره سی و پنجم ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۳ ش)، مصاحبه با مؤلف.
۲. تحقیقات میدانی مؤلف.



مرادیان منفرد، علی‌محمد، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «مجتمع دینی — فرهنگی ورزشی مارکار تهران‌ پارس»، ص۱۴۷۹.    






جعبه ابزار