|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اسدآباد \ asad-ābād\، محلهای در منطقه ۱ شهرداری تهران و از روستاهای پیشین شمیران است. این محله از شمال به کوههای شمیران و از جنوب به زعفرانیه محدود میشود. در دوره قاجار با قصر محمدیه و عمارت عباسیه از ییلاقهای شاهی بود و محمد شاه در همانجا درگذشت. در دوره ناصری اراضی آن میان رجال قاجار چون معیرالممالک، ظلالسلطان و امامجمعه تهران دست به دست شد. اسدآباد تا نیمه قرن چهاردهم شمسی روستایی کشاورزی بود و در (دهه ۱۳۴۰ هـ.ش) به بافت شهری تهران پیوست. محله اسدآباد سابقاً روستایی از توابع شمیران، امروزه محلهای واقع در منطقه ۱ شهرداری تهران. محله اسدآباد امروزه از شمال به کوههای شمیران، از غرب به محله ولنجک، از جنوب به محله زعفرانیه و از شرق به اراضی سعدآباد محدود است. [۱]
نقشه راهنمای منطقه یک تهران، سازمان جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، تهران، ۱۳۷۷ ش، شم ۱.
۳.۱ - دوران قاجاردر دوره قاجاریه، از روستاهای خوشآبوهوای شمیران به شمـار میرفتـه است.در روزگار سلطنت محمد شاه قاجار و به فرمان او، اقامتگاهی ییلاقی موسوم به قصر محمدیه یا قصر نو در غرب تجریش در اراضی اسدآباد ساخته شد تا محمد شاه تابستانها را در آنجا بگذراند. در فاصله اندکی از این عمارت، حاجی میرزا آقاسی، صدراعظم محمد شاه، نیز عمارتی ییلاقی موسوم به عباسیه بنا کرد. در تابستان (۱۲۶۴ هـ.ق) که محمد شاه بیمار بود، برای گریز از گرما، در حالی که عمارت محمدیه هنوز نیمهکاره بود و کارگران در آن مشغول کار بودند، در این قصر اقامت گزید، اما پس از چند روز، در آنجا درگذشت. [۲]
کریمان، حسین، قصران (کوهسران)، تهران، ۱۳۵۶ ش، ج۱، ص۴۱۸-۴۱۹.
از آن پس قصر محمدیه متروک شد. ۳.۲ - دوران ناصریظاهراً اراضی اسدآباد در دوره ناصری به معیرالممالک ــ که در جنوب اسدآباد، عمارت باغ فردوس را برپا کرده بود ــ تعلق داشته و او آنها را به ظلالسلطان فروخته و از وی به حاج میرزا ابوالقاسم، امام جمعه تهران، منتقل شده است.اسدآباد پس از حاج میرزا ابوالقاسم به ورثه او رسید. از نوشتههای اعتمادالسلطنه در روزنامه خاطرات، چنین پیدا است که حاج میرزا زینالعابدین ظهیرالاسلام فرزند حاج میرزا ابوالقاسم امامجمعه ــ که ضیاءالسلطنه، دختر ناصرالدین شاه را در عقد نکاح خود داشت ــ در اسدآباد خانهای ییلاقی داشته و ناصرالدین شاه در تابستانها برای دیدن دخترش بدانجا میرفته است. [۳]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامه خاطرات، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۴۵ ش، ص۵۱۷-۵۱۸.
بعدها ورثه میرزا ابوالقاسم اراضی اسدآباد را به دیگران فروختند. [۴]
ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران، تهران، ۱۳۷۱ ش، ج۱، ص۱۲.
به گزارش سلیمان بهبودی، در اوایل دوره پهلوی، اراضی اسدآباد نواحی غربی و جنوبی سعدآباد را در بر میگرفته و باغها و زمینهای آن تا نزدیک باغ فردوس امتداد داشته و با آب یک رشته قنات آبیاری میشده است. جمعیت این منطقه را چند خانوار که به کار کشاورزی و باغداری مشغول بودند، تشکیل میداده است. [۵]
بهبودی، سلیمان، خاطرات (بیست سال با رضاخان میرپنج)، به کوشش غلامحسین میرزا صالح، تهران، ۱۳۶۴ ش، ص۲۶۶.
در کتاب اسامی دهات کشور در (۱۳۲۳ هـ.ش)، اسدآباد روستایی از توابع شمیران شمرده شده است. [۶]
اسامی دهات کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، وزارت کشور، تهران، ۱۳۲۳ ش، ج۱، ص۷۳.
در فرهنگ جغرافیایی ایران متعلق به اواسط (دهه ۱۳۲۰ هـ.ش) از اسدآباد نامی به میان نیامده، اما به سعدآباد اشاره شده است. (۱/ ۱۱۳) [۷]
فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان مرکزی، دایره جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، ۱۳۲۸ ش، ج۱، ص۱۱۳.
در سرشماری (۱۳۳۵ هـ.ش) نیز اشارهای به آمار جمعیتی روستای اسدآباد نشده، اما جمعیت سعدآباد ۲۶۴ تن گزارش شده است که احتمالاً درآن زمان، نام سعدآباد را بر اسدآباد نیز اطلاق میکردهاند. [۸]
گزارش مشروح حوزه سرشماری تهران، وزارت کشور، تهران، ۱۳۳۷ ش، ص۳.
در اواسط (دهه ۱۳۴۰ هـ.ش)، با رشد کالبدی شهر تهران، اسدآباد نیز همچون دیگر روستاهای شمیران به این شهر ضمیمه و به محلهای از آن تبدیل شد. امروزه (۱۳۸۸ هـ.ش)، محله اسدآباد به همراه محله زعفرانیه دارای یک شورایاری است. [۹]
«شورایاری محلات»، شهرداری تهران، منطقه یک (نک : مل).
[۱۰]
Region۱.Tehran, www.region۱.tehran.ir/ Default.aspx? Page - ContentID = ۱۱۱۵&tabid = ۶۵۲۶ (acc. Dec.۱۶, ۲۰۰۹).
• مرادی، گلاره، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «محله اسدآباد»، ص۱۳۶. ردههای این صفحه : دانشنامه تهران بزرگ | محله های تهران
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
