|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
حصارک \ hesārak\، محلهای واقع در منطقه ۱ تهران و پیشتر روستایی در شمال شرقی تجریش است. این آبادی در دوره قاجار آباد بوده و به عنوان تابستانگاه مردم تهران شناخته میشد. اقتصاد حصارک بر پایه کشاورزی و باغداری استوار بود و غلات، بنشن و میوه از محصولات آن بود. آب مورد نیاز اهالی از قنات کهریز تأمین میشد و روستا دارای دو مسجد، یک تکیه و یک گورستان بود. سرلشکر فضلالله زاهدی مالک ویلایی در حصارک بود و نخستین دیدار محمدرضا شاه و فرح دیبا در این محله صورت گرفت. در (دهه ۱۳۴۰ هـ.ش)، حصارک با گسترش شهر تهران ضمیمه این شهر شد و به محلهای شهری بدل گشت. محله حصارک از شمال و غرب به ارتفاعات البرز، از جنوب به جماران و از شرق به منظریه محدود است و مبدأ راه صعود به قله توچال به ویژه کلکچال بهشمار میرود. محله حِصارک یا حصارک جماران، حصارک شمیران و حصارک تجریش، در گذشته روستا و امروزه (۱۳۸۸ هـ.ش) محلهای در دوکیلومتری شمال شرقی تجریش، واقع در محدوده منطقه ۱ شهرداری تهران. حصارک در دوره قاجارآباد بوده و از تابستانگاههای مردم تهران بهشمار میرفته است. در منابع از این ده با نامهای دره جنی، جندره و یا مزرعه تنگدره نیز یاد شـده است. [۱]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامه خاطرات، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۴۵ ش، ص۱۰-۴۹۶.
[۲]
بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، قم، ۱۳۵۰ ش، ص۴۱.
[۳]
معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، تهران، ۱۳۸۱ ش، ص۳۷۳.
اقتصاد آبادی حصارک برپایه کشاورزی و باغداری استوار و محصولات آن غلات، بنشن و انواع میوه بود. این آبادی در سالهای میانی (دهه ۱۳۳۰ هـ.ش)، ۲۷۰ تن و در سرشماری (۱۳۳۵ هـ.ش)، ۴۳۳ تن جمعیت داشت. [۴]
کریمان، حسین، قصران (کوهسران)، تهران، ۱۳۵۶ ش، ج۱، ص۵۰۷.
[۵]
فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان مرکزی، دایره جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، ۱۳۲۸ ش، ج۱، ص۷۲.
[۶]
ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران، تهران، ۱۳۷۱ ش، ج۱، ص۳۵۸.
[۷]
گزارش مشروح حوزه سرشماری تهران، وزارت کشور، تهران، ۱۳۳۷ ش، ص۲.
آب مورد نیاز اهالی آن برای آشامیدن و کشاورزی، از قنات کهریز که آسیاب این روستا را به گردش درمیآورد، تأمین میشد. [۸]
«حصارک»، کتاب اول (بش).
روستای حصارک دو مسجد، یک تکیه و یک گورستان نیز داشت. [۹]
بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، قم، ۱۳۵۰ ش، ص۴۴.
سرلشکر فضلالله زاهدی (نخستوزیر از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴ هـ.ش) مالک ویلایی در حصارک بود که روزهای متمادی پیش از کودتای (۲۸ مرداد ۱۳۳۲ هـ.ش)، در آنجا به سر میبرد و به نوشته اردشیر زاهدی، برنامهریزیهای کودتا در همین ویلا صورت گرفته بود. از دیگر وقایع مهم در ویلای حصارک، نخستین دیدار محمدرضا شاه با فرح دیبا بود که در پایان، به ازدواج آن دو انجامید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این ویلا مصادره شد و در اختیار وزارت امور خارجه قرار گرفت. [۱۰]
زاهدی، اردشیر، رازهای ناگفته (خاطرات)، به کوشش محمود طلوعی، تهران، ۱۳۸۱ ش، ص۱۲۰-۱۲۳.
[۱۱]
«محل خواستگاری شاه از دیبا»، بیبی سی ... (بش).
در اواسط (دهه ۱۳۴۰ هـ.ش)، روستای حصارک با گسترش کالبدی شهر تهران به این شهر ضمیمه و از آن پس به محلهای از محلههای تهران بزرگ بدل شد. محله حصارک از شمال و غرب به ارتفاعات البرز، از جنوب به محله جماران و از شرق به محله منظریه محدود است. [۱۲]
محمودیان، علیاکبر و دیگران، اطلس شهرستان شمیران، تهران، ۱۳۸۱ ش، ص۲۰.
[۱۳]
«حصارک»، کتاب اول (بش).
حصارک مبدأ راه صعود به قله توچال، به ویژه کلکچال است. بوستان جمشیدیه و تکیه و حسینیه حصارک از اماکن موجود در این محلهاند. [۱۴]
معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، تهران، ۱۳۸۱ ش، ص۳۷۳.
[۱۵]
«حصارک»، کتاب اول (بش).
[۱۶]
BBCPersian,www.bbc.co. uk/ persian/ iran/ story/ ۲۰۰۷/ ۰۷/ printable/ ۰۷۰۷۳۰_ka-tehran-famous-houses۱.shtml (acc.May ۲, ۲۰۰۹).
[۱۷]
Ketabeavval,www.ketabeavval.ir/ Tehran/ ۱۳۸۶.aspx(acc.May ۹, ۲۰۰۹).
• موسوی زاده، حسن، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «محله حِصارک»، ص۷۷۹. ردههای این صفحه : دانشنامه تهران بزرگ | محله های تهران
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
