• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن احمد ابیوردی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





محمد بن احمد ابیوردی۵۰۷ هـ.ق) ادیب، شاعر، قاری، لغوی، مورخ، نسب‌شناس و فقیه شافعی‌ مذهب اهل خراسان بود.
وی در کوفن، نزدیک ابیورد زاده شد.
بیست سال در بغداد از استادانی چون عبدالقاهر جرجانی و امام‌الحرمین جوینی بهره برد.
پس از قاضی اسفراینی، متولی کتابخانه نظامیه بغداد شد اما به سبب بدگویی دشمنان از بغداد گریخت.
آثار متنوعی در تاریخ، انساب، لغت و ادب تألیف کرد، از جمله: تاریخ ابیورد و نسا، طبقات العلوم، نُهْزة الحافظ، صهلَة القارح و دیوان اشعار او که چاپ شده است.
وی سرانجام در سال ۵۰۷ (هجری قمری) در اصفهان درگذشت.



ابوالمظفر محمد بن احمد بن محمد صدرالدین کوفنی ابیوردی قاری، نسّابه، ادیب، شاعر، لغوی، مورخ و شافعی مذهب بود. در کوفن، شش فرسخی ابیورد، از شهرهای خراسان متولد شد. او در نوجوانی به بغداد رفته و مدت بیست سال از مشایخ بزرگ و ادبا بهره برد.

کوفنی بعد از قاضی ابویوسف یعقوب بن سلیمان اسفراینی (م ۴۹۸ هـ.ق) متولی کتابخانه نظامیه بغداد شد.
تا این‌که برخی از دشمنان نزد خلیفه المستظهر باللّه عباسی۵۱۲ هـ.ق) درباره این‌که او خلیفه را هجو و خلفای فاطمی مصر را مدح کرده است، بدگویی کردند؛. از این رو بر جان خود ترسید و از بغداد به سوی همدان فرار کرد. گفته شده است او برای رفع اتهام، لقب اموی و معاوی را برای خود برگزید.

ابوالمظفر استادانی داشته که از جمله؛ اسماعیل بن مَسْعده جرجانی، عبدالوهاب بن محمد بن شهید، ابوبکر بن خَلَف شیرازی، ابومحمد حسن بن احمد سمرقندی (م ۴۹۱ هـ.ق)، عبدالقاهر بن عبدالرحمان جرجانی نحوی (م ۴۷۱ هـ.ق)، مالک بن احمد بانیاسی و امام الحرمین عبدالملک جوینی (م ۴۷۸ هـ.ق) است که علم فقه را از او آموخت.
او همچنین از ابوسعد اسماعیل بن عبدالقاهر بن عبدالرحمان جرجانی روایت کرده است.

محمد بن احمد شاگردانی داشته که از جمله آن‌ها؛ ابوطاهر سلفی، ابوبکر بن حاضنه، محمد بن سعدون بن مُرَجَّی عَبْدری، احمد بن سعید بدیع عِجلی و محمد بن طاهر مَقْدسی (م ۵۰۷ هـ.ق) نیز از وی روایت کرده‌اند.

ابوالمظفر کتاب‌هایی تالیف کرده که آثار او عبارت‌اند از:
• تاریخ ابیورد و نَسا؛ • تَعِلَّة المشتاق الی ساکنی العراق؛ • تَعِلَّة المقرور فی وصف البرد و النیران و همدان؛ • الدّرة الثمینه؛ • طبقات العلوم (العلم) فی کل فن؛ • قَبْسة العَجْلانْ فی نسب آل ابی سفیان؛ • صَهْلَةُ القارح رد بر کتاب سَقط الزند مَعرّی؛ • کوکب المتأمّل [در مورد اقسام و اصناف اسب ها]؛ • کتاب بزرگی در انساب؛ • ما اختلف و أسْلَف فی انساب العرب؛ • المختلفْ و المؤتِلف فی مشتبه اسماء الرجال؛ • نُهْزَة الحافظ (نزهة الحفاظ)؛ • المجتبی من المجتنی فی رجالِ کتاب ابی عبدالرحمان النسائی فی السنن المأثوره و شرح غریبه. به گفته یاقوت وی همچنین در لغت صاحب تصنیفاتی است که مثل آن نوشته نشده است، • ترجمة السِلَفی فی اخبار جاحظ؛ • زاد الرفاق فی المحاضرات؛ • دیوان شعر؛ از دیگر آثار وی است.
این دیوان چاپ شده است و چند قسم دارد از جمله:
• النجدیات (شامل هزار بیت)؛ • العراقیات؛ • الوجدیات و .... ایشان همچنین قصیده‌ای در رثای امام حسین (علیه‌السلام) سروده است.

ابیوردی درنهایت در اصفهان در سال ۵۰۷ (هجری قمری) به مرگ ناگهانی از دنیا رفت.
(دیگر منابع:
[۱۹۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفی المقال، ص۳۸۹.
)

۱. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۹۹.    
۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۳. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴۹.    
۴. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۰۶.    
۵. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۷۶.    
۶. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۰.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۲.    
۸. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۹. ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۲، ص۲۱.    
۱۰. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۲۲۷.    
۱۱. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ص۶۰۶.    
۱۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۱۳. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۲.    
۱۴. امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۳۷۹.    
۱۵. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۸، ص۲۱.    
۱۶. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۱۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۰.    
۱۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۶، ص۸۱.    
۱۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۱.    
۲۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۴۴۴.    
۲۱. امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۳۷۹.    
۲۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۰.    
۲۳. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۲۴. ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۲، ص۲۱.    
۲۵. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۲۶. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۸، ص۲۱.    
۲۷. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۲.    
۲۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۲۹. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۲۲۷.    
۳۰. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴۹.    
۳۱. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۹۹.    
۳۲. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۷۶.    
۳۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۳۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۲.    
۳۵. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۰.    
۳۶. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۰۶.    
۳۷. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۳۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۳۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ص۶۰۶.    
۴۰. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۴۱. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۸، ص۲۲.    
۴۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۴۳. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۰.    
۴۴. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۷، ص۳۵.    
۴۵. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۰، ص۱.    
۴۶. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۵۱.    
۴۷. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۹، ص۱۴.    
۴۸. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۲۱۹.    
۴۹. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۸، ص۱۸۷.    
۵۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۵۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۴.    
۵۲. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۲.    
۵۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۵۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۵۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۴.    
۵۶. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۷۶.    
۵۷. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۰۷.    
۵۸. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۲.    
۵۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۵.    
۶۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۶۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۳.    
۶۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۱.    
۶۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۱.    
۶۴. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۶۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۳.    
۶۶. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۱.    
۶۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۱.    
۶۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۳.    
۶۹. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۷۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۳.    
۷۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۱.    
۷۲. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۷۳. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۶، ص۸۲.    
۷۴. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۶، ص۸۲.    
۷۵. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۶، ص۸۲.    
۷۶. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۲.    
۷۷. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۰، ص۲۱۸.    
۷۸. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۷۹. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۸، ص۲۱.    
۸۰. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۳.    
۸۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۸۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۲.    
۸۳. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۳.    
۸۴. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۰۶.    
۸۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۸۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۸۷. امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۳۷۹.    
۸۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۸۹. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۹۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۹۱. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۹۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۹۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۹۴. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۹۵. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۸، ص۲۱.    
۹۶. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۳.    
۹۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۹۸. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۹۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۰۰. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۳.    
۱۰۱. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۰۲. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴۹.    
۱۰۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۰۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۰۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۰۶. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۰۷. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۱۰۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۰۹. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۱۱. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۷۶.    
۱۱۲. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۱۱۳. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۳.    
۱۱۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۱۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۱۶. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۳.    
۱۱۷. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۰۶.    
۱۱۸. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۷۶.    
۱۱۹. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴۹.    
۱۲۰. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۲۱. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۸، ص۲۱.    
۱۲۲. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۳.    
۱۲۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۱۲۴. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۱۲۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۲۶. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۳.    
۱۲۷. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۷۶.    
۱۲۸. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۰۶.    
۱۲۹. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴۹.    
۱۳۰. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات ج۲، ص۶۶.    
۱۳۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۳۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۳۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۷.    
۱۳۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۳۵. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۵.    
۱۳۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۱.    
۱۳۷. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۱۳۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۱۳۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ص۶۰۶.    
۱۴۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۲.    
۱۴۱. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۱۴۲. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۲.    
۱۴۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۳.    
۱۴۴. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۹۹.    
۱۴۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۱.    
۱۴۶. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۲.    
۱۴۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۳.    
۱۴۸. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۱.    
۱۴۹. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۴۴۵.    
۱۵۰. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۲.    
۱۵۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۳.    
۱۵۲. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۱.    
۱۵۳. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۴۴۵.    
۱۵۴. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۳.    
۱۵۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۳.    
۱۵۶. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۱.    
۱۵۷. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۴۴۵.    
۱۵۸. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۷۶.    
۱۵۹. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۲۲۷.    
۱۶۰. ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۲، ص۲۱.    
۱۶۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۶.    
۱۶۲. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۳.    
۱۶۳. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۰۷.    
۱۶۴. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴۹.    
۱۶۵. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۹۹.    
۱۶۶. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۶۱.    
۱۶۷. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۸، ص۲۲.    
۱۶۸. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۱۶۹. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۳.    
۱۷۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۱۷۱. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ص۶۰۶.    
۱۷۲. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۱۷۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۷۴. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۹۹.    
۱۷۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۶۶.    
۱۷۶. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴۹.    
۱۷۷. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۰۶.    
۱۷۸. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۷۶.    
۱۷۹. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۰.    
۱۸۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۱۸۲.    
۱۸۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۴۰.    
۱۸۲. ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۲، ص۲۱.    
۱۸۳. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۲۲۷.    
۱۸۴. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ص۶۰۶.    
۱۸۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۶.    
۱۸۶. حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۲.    
۱۸۷. امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۳۷۹.    
۱۸۸. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۸، ص۲۱.    
۱۸۹. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۳۱۴.    
۱۹۰. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفی المقال، ص۳۸۹.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن احمد ابیوردی»، ج۴، ص۲۷۸.






جعبه ابزار