محمد بن علی دامغانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن علی دامغانی (
۳۹۸ ـ
۴۷۸ هـ.ق) عالم برجسته حنفی بود.
در شهرهای مختلفی چون
نیشابور و
بغداد به تحصیل و تدریس فقه پرداخت.
او پس از آموختن
علم فقه از بزرگان زمان خود، به بغداد رفت و در نهایت به مقام قضاوت رسید که سی سال در این سمت فعالیت کرد.
ایشان علاوه بر تدریس، مفتی نیز بود و تألیفات زیادی از جمله
شرح مختصر الحاکم فی الفروع از خود به جا گذاشت.
وی در سال ۴۷۸ (هجری قمری) در بغداد درگذشت و در مقبره
ابوحنیفه دفن شد.
ابوعبداللّه محمد بن علی بن محمد بن حسین دامغانی در سال ۳۹۸ (هجری قمری) در
دامغان متولد شد.
وی علاوه بر تدریس، مفتی نیز بود.
سرآمد عالمان مذهب حنفی در کوفه و بصره به شمار آمد.
آن‌گاه پس از
ابن ماکولا به فرمان قائم به امرا قاضی القضات بغداد شد
و سی سال در این منصب بود و مدتی در وزارت اشتغال داشت.
ابوعبداللّه از محضر علی بن ابوصالح به فراگیری فقه روی آورد؛ سپس به نیشابور رفت. چهارده ماه در آن‌جا اقامت گزید و با ابوالعلاء صاعد بن محمد قاضی نیشابور همنشین شد.
به دلیل شرایط نامساعد نیشابور به بغداد سفر کرد
و از محضر دانشمندانی همچون قدوری،
قاضی عبداللّه صیمری و دیگران فقه حنفی را فراگرفت.
محمد بن علی شاگردان بسیاری داشت؛ از جمله
عبداللّه لوهاب بن مبارک انماطی و
حسین بن حسن مقدسی را می‌توان نام برد.
دامغانی تألیفاتی داشته که عبارتند از:
• شرح مختصر الحاکم فی الفروع؛
• الزوائد و النظائر فی غریب القرآن؛
• مسائل الحیطان و الطرق.
محمد در سال ۴۷۸ (هجری قمری) در بغداد درگذشت
و در مقبره ابوحنیفه مدفون شد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن علی دامغانی»، ج۳، ص۳۲۶.
