مرتبه خبر و مبتدا (صرف و نحو)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مرتبه خبر و مبتدا از اصطلاحات
ادبیات عرب است که به بررسیِ تقدیم
خبر بر
مبتدا و شرایط جواز یا وجوبِ را میپردازد.
مرتبه خبر و مبتدا از اصطلاحات
ادبیات عرب است که به بررسیِ تقدیم خبر بر مبتدا و شرایط جواز یا وجوبِ را میپردازد.
اصل در مبتدا تقدّم آن است؛ زيرا حكم بر آن واقع مىشود، و اصل در خبر اين است كه پس از مبتدا بيايد، زيرا با آن حكمى داده مىشود. امّا مواردى پيش مىآيد كه عدول از اين اصل واجب است.
تقديم خبر بر مبتدا در اين موارد، واجب است:
• خبر،
ظرف و مبتدا
نکره باشد:
عِندي غُلامٌ.• خبر،
جار و
مجرور و مبتدا نكره باشد:
في الأَزْهارِ جَمالٌ.• مبتدا محصور به «
إِلاّ» يا «
إِنَّما» باشد:
إِنَّما عادِل اللَّهُ.• مبتدا
ضمیری داشته باشد كه به خبر باز گردد:
في الدّارِ صاحِبُها.• تأخير خبر، مخلّ مفهوم باشد: لِلَّهِ دَرُّکَ.
• مبتدا از «
أنَّ» و
صلۀ آن تشكيل شده باشد:
عِندي أَنَّكَ أَشْعَرُ الشُّعَراءِ.• اگر مبتدا و خبر مساوى باشند و قرينهاى براى بيان مقصود وجود داشته باشد، تقديم خبر جايز است: رَجُلٌ صالِحٌ حاضِرٌ يا حاضِرٌ رَجُلٌ صالِحٌ؛ بَنونا بَنو أَبْنائِنا يا بَنو أَبْنائِنا بَنونا. در غير اين موارد، تقديم و تأخير خبر در صورت سالم ماندن معنا و حصول فايده اختيارى است.
در ادامه یکی از شواهد قرآنی مربوط به
مرتبه خبر و مبتدا ارائه میشود:
•
فرهنگ اصطلاحات صرف و نحو عربی، دحداح، انطوان، ص۳۵۰.
