• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هاشم بن احمد حلبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




هاشم بن احمد حلبی (۴۹۶ ـ ۵۷۷ هـ.ق) از چهره‌های برجسته، ادیب، خطیب، بلیغ، فصیح، واعظ، زاهد و عابد بود.
او در حلب به تدریس و وعظ مشغول شد و شاگردانی چون حمزه بن قبیطی، ابوسعد سمعانی و خطیب یونس بن محمد فارقی پرورش داد.
ایشان در دوران خلافت المستنجد عباسی مدتی در بغداد اقامت داشت و مقام علمی و شهرتش باعث شد تا شمشیری گرانبها به او هدیه شود.
از آثار مهم وی می‌توان اللحن الخفی، مناجاة العارفین، دیوان خطب و أفراد أبی عمرو بن العلاء را نام برد.
ایشان در جمادی‌الآخر سال ۵۷۷ (هجری قمری) در حلب درگذشت.



ابوطاهر هاشم بن احمد بن عبدالواحد اسدی معروف به ابن خطیب حلبی ادیب، خطیب، بلیغ، فصیح، واعظ، زاهد و عابد بود.
او در سال ۴۹۶ (هجری قمری) در حلب به دنیا آمد.
اصل و اجداد او اهل رقّه (از شهرهای شام) بودند و بعدها به حلب منتقل شدند.


حلبی دارای شاگردانی مانند حمزه بن قبیطی بود. ابوسعد سمعانی، خطیب یونس بن محمد فارقی و ابوالقاسم بن صَصْری نیز از او روایت کرده‌اند.
[۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۵۳.



اسدی در حلب به وعظ و خطابه می‌پرداخت. جامع علوم و فنون گوناگون بود و قرائتی نیکو داشت. او فردی خیّر، نیکوکار، زاهد و عابد به شمار می‌رفت. وی در ایام المستنجد باللّه عباسی (۵۵۵ ـ ۵۶۶ هـ.ق) و در سفر حج، برای مدتی نیز در بغداد اقامت گزیده و به وعظ و خطابه مشغول شد. مقام علمی و شهرت او باعث شد شمشیری گرانبها به او هدیه گردد.
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۵۳.
درب شرقی مسجد جامع حلب به نام درب الخطیب نیز به او منسوب بود.


ابوطاهر دارای آثاری است که عبارتند از:
• اللحن الخفی (التنبیه علی اللحن الخفی)؛
• أفراد ابی عمرو بن العلاء؛
• مناجاة العارفین؛
• کتاب خطب
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۵۳.
( دیوان خطب )؛
• وسیلة الحفی الی اصلاح اللحن الخفی که احتمالاً همان کتاب نخست است.


ابن خطیب درنهایت در ماه جمادی‌الآخر ۵۷۷ (هجری قمری) در حلب درگذشت.

۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاه، ج۲، ص۳۲۱.    
۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۹، ص۲۶۴.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ اسلام، ج۴۰، ص۲۴۵.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۵۳.
۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۵۳.
۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۶۴.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ اسلام، ج۴۰، ص۲۴۵.    
۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۶۴.    
۹. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۹، ص۲۶۴.    
۱۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۶۴.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۵۳.
۱۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۶۴.    
۱۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۵۰۳.    
۱۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۹، ص۲۶۴.    
۱۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۶۴.    
۱۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۵۴۸.    
۱۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲،ص۲۰۰۹.    
۱۸. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۱۳، ص۳۱.    
۱۹. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۱۳، ص۱۲۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «هاشم بن احمد حلبی»، ج۴، ص۴۳۶.






جعبه ابزار