وَ مَساکنِ بَرِکَةِ اللّه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَ مَساکنِ بَرِکَةِ اللّه
و قرارگاههای برکت خداوند ...
فراز وَ مَساکنِ بَرِکَةِ اللّه در زیارت جامعه کبیره، اهل بیت (علیهمالسّلام) را به عنوان منزلگاهی که برکات خداوند در آنها جای دارد معرفی میکند.
اهل بیت (علیهمالسّلام) کاملترین مظاهر برکات خدایند و برای همین، آنان را به عنوان «مَساکِنُ بَرَکَة اللّه؛ قرارگاههای برکت خداوند» میشناسیم. خداوند، برکتهای خود را به واسطه پیشوایان معصوم، به سوی آفریدگانش سرازیر میکند.
مَسَاکِن: جمع «مَسکن»، به معنای منزل، قرارگاه، خانه. «
المسکن: المنزل».
بَرکَة:
رشد، افزایش، فزونی. «
البرکة: النّماء و الزیادة».
واژه «
برکت»، در لغت به معنای تداوم، رشد و گسترشِ خیر است.
و به عبارتی رساتر، برکت، یعنی سود بسیار و پایدار، و
دعا برای برکت، به معنای درخواست
نعمت بیشتر و پایدار است.
یکی از ویژگیهای اهل بیت (علیهمالسّلام)، «
مَسَاکِنِ بَرَکَةِ اللّه» است؛ یعنی منزلگاهی هستند که برکات خداوند، در آنها جای دارد.
سرآغاز همه خوبیها و برکات در
نظام آفرینش، خداوند است و همه آفریدهها، بهاندازه ظرفیّت و شایستگی خود، از برکات الهی برخوردارند:
(قُلِ اللَّهُمَّ مَــلِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَن تَشَآءُ وَتَنزِعُ الْمُلْکَ مِمَّن تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَآءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ اِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ) «بگو: بار خدایا! ای فرمان فرمای هستی! هر که را بخواهی، فرمانروایی میبخشی و از هر که بخواهی، فرمان روایی را باز میسِتانی، و هر که را بخواهی،
عزّت میبخشی، و هر که را بخواهی، خوار میسازی.
[سر رشته
] خیر، به دست توست. همانا تو بر هر کاری، توانایی».
در میراث دعایی ما، خداوند، پدیدآورنده برکتهاست و برخی اوصاف او، چنین است: «
«یا مُنزِل البَرکات»؛
ای فرو فرستنده برکتها!» و «
«یا جاعِل البَرَکات»؛
ای پدید آرنده برکتها! » و «
«یا مُخْرِجَ البَرَکاتِ مِنْ مِعادِنِها»؛
ای برآورنده برکتها از سرچشمههایش! » و ....
خداوند، برای بهرهمند شدنِ انسانها از برکتهای بیشمارش، مظاهر گوناگونی را فراهم آورده تا آدمی به وسیله آنها، زندگیاش را سودمند و پایدار نماید. موارد یاد شده، برخی از این مظاهرند:
پیامبرانِ الهی، کاملترین مظاهر
برکات الهی هستند و از این رو، خداوند،
عیسی (علیهالسّلام) را از زبان خودش، «مبارک» معرّفی مینماید:
(وَ جَعَلَنِی مُبَارَکًا اَیْنَ مَا کُنتُ) «و مرا، هر جا که باشم، مبارک قرار داد».
از
پیامبر اعظم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نیز در تفسیر این آیه نقل شده که فرمود: «مرا به هر طرف که روی آورم، بسیار سودبخش، قرارداد».
و بر اساس نقل دیگری، پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در معرّفی خود فرموده است:
«جُعِلَ فیَّ النُبوَّةُ وَ البَرکَةُ» در من، پیامبری و برکت، نهاده شده است.
اهل بیت پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نیز پس از ایشان، کاملترین مظاهر برکات خدایند و برای همین، آنان را به عنوان «
مَساکِنُ بَرَکَة اللّه؛ قرارگاههای برکت خداوند» میشناسیم. خداوند، برکتهای خود را به واسطه پیشوایان معصوم، به سوی آفریدگانش سرازیر میکند. پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)، در وصف اهل بیتش و برکتهای آنان، طبق نقلی فرمود:
«بِهِم یَعْمُرُ بِلادَهُ، وَ بِهِم یَرزُقُ عِبادَهُ، وَ بِهِم نَزَّلَ القَطرَ مِنَ السَّماءِ، وَ بِهِمْ یُخْرِجُ بَرَکاتِ الارضِ.» به سبب آنان، خداوند، سرزمینهای خود را آباد میکند و به خاطر آنان، خداوند، بندگان خود را روزی میدهد و به سبب آنان، خداوند از
آسمان،
باران میفرستد و برکتهای
زمین را میرویانَد.
بنابر اعتقاد
شیعه، هر یک از
امامان (علیهمالسّلام) در زمان خود، پُر برکتترین موجود روی زمین هستند و هیچ کس پُر سودتر از ایشان نیست.
مُفضّل بن عمر (راوی مشهورِ
امام صادق (علیهالسّلام)) در اینباره میگوید: امام صادق (علیهالسّلام) از فرزندش
موسی بن جعفر (علیهماالسلام) (آن هنگام که
نوجوان بود) یاد کرد و فرمود:
«هذا المَوْلودُ الَّذی لم یُولَد مَولُودٌ اعظَمَ بَرَکَةً علی شِیعَتِنا مِنهُ.» این، مولودی است که در خاندان ما، فرزندی با برکتتر از او برای شیعیان ما، به دنیا نیامده است. مانند همین سخن، از
امام رضا (علیهالسّلام) در باره فرزندش
امام جواد (علیهالسّلام) (که خُردسال بود)، نقل شده است که فرمود:
«هذا المَولودُ الَّذی لَم یُولَد مَولُودٌ اَعظَمَ بَرَکَةً عَلی شیعَتِنا مِنْهُ!» این، مولودی است که فرزندی با برکتتر از او برای شیعیان ما به دنیا نیامده است.
مجموعه این احادیث، بیانگر بابرکت بودن وجود مقدّس پیشوایان معصوم (علیهمالسّلام) است که در هر زمانی، برکات زمین به وجود آنان، وابسته است.
اگر چه همه هستی، مرهون وجود
امام معصوم است؛ امّا گاهی برخی پاکْ سیرتان، واسطه برکتِ امام میشوند.
شیخ حبیب اللّه گلپایگانی، از عالمانِ دورانِ معاصر بود که در
مشهد مقدّس میزیست و دستِ شفابخش او در میان مردم، مشهور بود. (میرزا حبیب اللّه گلپایگانی، در سال ۱۲۹۷ ق، در
گلپایگان متولّد شد و در جوانی برای ادامه تحصیل، با پای پیاده به مشهد مقدّس مشرّف شد و در همانجا به
تدریس و
تعلیم، همّت گمارد. وی در سال ۱۳۴۳ ش، دیده از جهان، فرو بست.
)
یکی از مراجع کنونی تقلید که با ایشان ارتباط داشته، ماجرایِ دست بابرکتِ او را به نقل از او برای نگارنده چنین بازگو فرمود: «در حدود چهل سال، هر روز صبح، نخستین زائر حرمِ ثامن الائمه
امام رضا (علیهالسّلام) بودم و نماز شبم را پشتِ درِ صحن میخواندم (این خاطره، مربوط به سالهای پیش از
انقلاب اسلامی است و در آن سالها، شبها درِ حرم مطهّر را میبستند و اندکی بیش از
اذان صبح، میگشودند.) تا این که بیمار شدم و مرا در بیمارستان امام رضا (علیهالسّلام) بستری کردند.
شرایط بیمارستان و بی حجابی پرستارها، مرا میآزرد. بسیار متاثّر شدم و با همان حال، به گنبد مطهّرِ امام رضا (علیهالسّلام) رو کردم و گفتم: آقا! من چهل سال، نخستین زائر تو بودم و الآن، این وضعیت، برایم غیر قابل تحمّل است. آقاجان! نمیخواهی عنایتی کنی؟ با گفتن این جمله، صحنه تغییر کرد و خودم را در باغی پُر گل دیدم که امام رضا (علیهالسّلام) بر روی تختی نشسته بود. ایشان، یکی از گلها را چید و به دست من داد. تا گل به دستم رسید، خود را در بیمارستان یافتم؛ ولی حالم کاملاً خوب شده بود. از بیمارستان، مرخّص شدم. از آن روز، دستی را که به گلِ اهدایی امام رضا (علیهالسّلام) خورده، به هر بیماری میزنم، حالش خوب میشود».
( شیخ حبیب اللّه گلپایگانی، اثرِ دستِ بابرکتش را در روزهای آغازین پس از این ماجرا، بسیار بیشتر از روزهای پایانی عمر خویش میدانست و معتقد بود که در آغاز، به محضِ تماس با بیمار، حال او بهبود مییافت.ولی گذر زمان و دستِ زدن به بدن بیمارانی که اهل
معصیت بودند، از برکتِ آن کاسته بود و اثرِ اوّلیه را نداشت.) برکت امام رضا (علیهالسّلام)، آنچنان گسترده است که حتّی اثر برخورد گُلِ اهدایی او به دست شخصی هم، صدها بیمار را
شفا میدهد. آری! باید گفت: هر چه ارتباط
انسان با «
مساکن برکةِ اللّه» بیشتر شود، خیر و برکت، در زندگی نیز بیشتر خواهد شد. گفتنی است که شماری از دوستان نزدیک این جانب، شفابخشی دستِ آن بزرگوار را در مورد خود، تجربه کردهاند.
ری شهری، محمد، تفسیر قرآن ناطق، ص۲۰۱-۲۰۵.
