یوم الشک
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یوم الشک روزی است که آغاز یا پایان ماه قمری مشخص نیست و
فقه اسلامی برای
روزه گرفتن در آن، با توجه به نوع
نیت و
زمان روشنشدن ماه،
احکام متفاوتی از نظر صحت روزه وجوب
افطار و سقوط
کفاره بیان کرده است.
یوم الشک: روز مردد میان آخر
شعبان و اول
رمضان یا آخر رمضان و اول
شوال را میگویند.
از احکام آن مفصل در باب
صوم سخن گفتهاند.
روزی را که
شک دارد آخر ماه شعبان است یا اول ماه رمضان،
واجب نیست روزه بگیرد.
روزی را که نمیداند آخر شعبان است یا اول ماه رمضان به
قصد روزه
مستحب یا قضا و مانند آن روزه بگیرد؛ سپس معلوم شود اول ماه رمضان بوده است، از روزه ماه رمضان کفایت میکند.
چنانچه روز مردد میان آخر شعبان و اول ماه رمضان را به نیت ماه رمضان روزه بگیرد، بنابر
مشهور، کفایت از روزه ماه رمضان نمیکند و روزهاش
باطل است؛ هرچند پس از آن معلوم شود آن روز اول ماه رمضان بوده است.
در صحت روزه یوم الشک با این نیت که اگر ماه رمضان باشد، به نیت افطار و اگر رمضان نباشد، روزه مستحبی باشد،
اختلاف است.
اگر در یوم الشک، به نیت افطار وارد
صبح شود؛ سپس معلوم شود ماه رمضان بوده، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد، نیت روزه ماه رمضان میکند و مجزی خواهد بود و اگر بعد از ظهر بفهمد که ماه رمضان است، باید از
مفطرات روزه خودداری کند و بنابر معروف قضای آن را نیز بگیرد.
کفاره در موارد زیر ساقط است:
۱. در یوم الشک میان ماه رمضان و شوال افطار کند؛ سپس معلوم شود شوال بوده است.
۲. در یوم الشک با
اعتقاد به
ماه رمضان بودن افطار کند؛ سپس معلوم شود شوال بوده است.
۳. در یوم الشک با اعتقاد به اول رمضان بودن از روی
عمد افطار کند؛ سپس معلوم شود آخر شعبان بوده است.
روزی را که شک دارد از ماه رمضان است یا شوال، واجب است روزه بگیرد و چنانچه در طول روز؛ اعم از قبل یا بعد از زوال، بفهمد از شوال بوده، واجب است افطار کند.
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهمالسّلام)، ج۹، ۶۰۶.