آرمینیوس وامبری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«آرمینیوس وامبری» در ۱۹ مارس ۱۸۳۲ م در یکی از دهکده‌های کرانه رود دانوب به نام دوناسرداهلی در مجارستان به
دنیا آمد.
چندی بعد از تولدش، از
نعمت داشتن
پدر محروم گردید، به طوری که دوران کودکی او با تنگدستی سپری گشت؛ لیکن چون از
هوش و
استعداد فراوانی برخوردار بود، توانست در تلاش برای زندگی موفق باشد.
به خاطر اشتیاق زایدالوصفی که به مطالعه در
علم زبان شناسی داشت، در این وادی گام گذاشت و توانایی خویش را با تسلط کامل به چند زبان رایج و
زنده دنیا به دیگران نشان داد. او با پشتکار و
همت فراوان به شناخت انواع زبانهای اروپایی و آسیایی و ریشه یابی واژگان و لغات مصطلح در آن‌ها پرداخت و به تاثیر شگرف
ادبیات شرق و
غرب در یکدیگر به خوبی واقف شد. در سایه همین جدیت و کنکاش، به مرحله‌ای رسید که در سن بیست سالگی چندین زبان مهم اروپایی را به خوبی در حد تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز علمی معتبر می‌دانست؛ اما
عشق به
جهان گردی به خاطر یافتن وجوه مشترک بین زبان مادری و لهجه‌های ترک تاتار و همچنین آشنایی با بلاد و ممالک دیگر، سرنوشت او را به گونه دیگر رقم زد. او نخست چند سالی را با اقامت در
قسطنطنیه و زندگی در میان خانواده‌های
ترک به آموزش شیوه‌های زندگی آنان پرداخت و توانست در مدت کوتاهی چنان خود را با شرایط اجتماعی و رفتاری آنان عجین نماید که تفاوت چندانی به
چشم نیاید. همین
استعداد او در تغییر رفتار و گفتارش در قالب یک ترک حقیقی و به بیان واضحتر افندی بود که کلید رهایی و
نجات او در سرزمینی شد که برای جهانگردان و محققینی چون او بکر و ناشناخته می‌نمود و مسلما هول انگیزترین حوادث و پیشامدها را با خود به همراه داشت.
او سپس تصمیم گرفت سفری به آسیای میانه نماید. بدین منظور از راه استانبول به
خوی ؛
تبریز ؛
زنجان ؛
قزوین و
تهران آمد و پس از اقامتی طولانی با
لباس مبدل درویشی به
قم ؛
کاشان ؛
اصفهان و
شیراز مسافرت نمود سپس از سیر و
سیاحت در
مازندران و سواحل جنوبی
دریای خزر ،
مشهد و
هرات ، به آسیای میانه رفت و در پایان
سفر خویش در سال ۱۸۶۴ م به شرح مشاهدات ویافته‌های خویش در طول اقامت در آسیای میانه پرداخت که با استقبال مستشرقین و محققین عرصه
تاریخ همراه گردید.
وامبری یک سال قبل از
جنگ جهانی اول در سن ۸۱ سالگی پس از عمری تحقیق و تعلیم در ۱۵ سپتامبر ۱۹۱۳ در بوداپست بدرود
حیات گفت.
۱- مسافرت‌هایی در آسیای مرکزی.
۲-
درویش دروغین.
۳- سیاحتهای من و حوادث در ایران.
۴- تاریخ بخارا از قدیمترین ایان تا عصر حاضر.
۵- مسافرت در آسیای وسطی از
تهران به سوی بیابان‌های ترکستان، از سواحل خزر به سوی خیوه، بخارا، سمرقند.
۶- فرهنگ اشتقاقی زبانهای ترکی و تاتاری.
۷- فرهنگ جیبی آلمانی به ترکی.
۸-
اسلام در
قرن نوزدهم، یک مطالعه تاریخی از نظر تمدن و فرهنگ.
۹- طرحی از آسیای وسطی.
۱۰- آداب و رسوم در ممالک مشرق
زمین .
۱۱- زندگینامه آرمینیوس وامبری و حوادث آن.
۱۲- سیاحتهای من و خاطراتم در
ایران .
۱۳- زبان ترکمن‌ها، مندرج در اساس فقه اللغه.
سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه (کتاب) .
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
